Ginseng Nasıl Yetiştirilir

Ginseng 5 Bin yıldır Çin’de şifa kaynağı ve bilinç arttırıcı olarak kullanılan bitki köküdür.1700’lü yıllarda Kuzey Amerika’ya ve oradan da Amerika’ya ulaşmıştır. Amerika’da Ginseng için Panax, Türkiye’de ise Adam Otu denir. Kilosu oldukça pahalı olan ginseng yetiştiriciliği için bir çok ülkede çalışmalar yapılmıştır. Peki Türkiye’de Ginseng nasıl yetiştirilir? Ginseng ile ilgili yerli ve yabancı kaynaklardan detaylı olarak araştırma yaptık. Makalemizi sonuna kadar okuduğunuzda Ginseng ne işe yarar, hangi iklimde yetişir, fiyatı, faydaları ve zararları gibi konularda bilgi edinmiş olacaksınız.

Ginseng yetiştiriciliği 1980’li yıllarda Amerika’da büyük gelişim göstermiştir. Üretimin fazla olmasına rağmen talebin artması ise Ginseng fiyatlarını yükseltmiştir. Bu nedenle günümüzde ginseng bitkisi en pahalı tarım ürünleri arasında yer almaktadır.

Okuyunuz :Ginseng yetiştiriciliği dışında daha farklı tarım ürünleri için En Karlı Tarım Ürünleri başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Ginseng bitkisinin yetiştirilmesi hem sabır hem de emek ister. Tohumları sonbaharda toprağın 7.5 cm altına ekmeniz gerekiyor. Tohum ekiminden sonra filizlenme için 18 ay, hasat için ise 5-10 yıl arasında beklemelisiniz. Tabi hazır ginseng bitkisi yetiştirmek için hazır fide alabilirsiniz. Fideyi güvenilir bir satıcıdan alırsanız, yetiştirme süresini 2-3 yıl aralığında kısaltmanız mümkün.

Ginseng bitkisinin drenajlı toprak ve gölgelik alanda yetiştirmeniz gerekiyor. Aksi taktirde hem filizlendirme hem de hasat zamanı olumsuz durumlarla karşılaşabilirsiniz.5-10 yıl arasında ekimi yaptığınız ayda yani sonbaharda hasat almaya başlarsınız. Ginseng yetiştirmek için gübre veya ilaç kullanmanıza gerek yoktur. Etrafındaki yabancı otları temizlemeniz ginsengin hastalık riski olmadan büyümesini sağlayacaktır.

Ginseng Ne İşe Yarar

Ginseng 5000 yıldan fazla bir süre Çinliler tarafından tıp alanında kullanılmaktadır. İyileştirici ve yüksek antioksidan özelliği tüm dünyaya yayılmasını sağlamıştır. Tabi bilinen özellikleri sadece bu değil. Cinsel performans arttırma, rahatlatıcı etkisi, stresle mücadele, şeker düşürücü gibi özellikleri de bilinmektedir. Sağlık, Kozmetik ve Gıda sektöründe kullanılır. Dünyada en çok Çinliler tarafından tüketilir. Beyaz Ginseng, Kırmızı Ginseng ve Taze Ginseng en çok bilinen 3 çeşididir. Bunlar hasat zamanına göre sınıflandırılır. Kırmızı ginseng en yaşlı olanıdır.

Bir grup araştırmacı menopoz sonrası bir kadına 12 hafta boyunca günlük 3 gram kırmızı Kore ginsengi verilmiştir.12 hafta sonunda ise antioksidan ve stres seviyesi ölçüldü. Araştırmacılar antioksidan seviyesinde artış ve streste belirgin ve azalma kaydettiler.(kaynak)

Ginseng Fiyatı Ne Kadar

Ginseng fiyatları çeşidine göre değişiklik göstermektedir. Taze ginseng yani 4. yılında hasadı yapılanlar en uygun olanıdır. Kırmızı Ginseng ise yaşına göre en pahalı fiyata sahip olan türdür. Ortalama fiyatları ise kalitesine göre 250 $ – 1500$ arasında değişiklik gösterir. Ginseng ilk olarak dağ yamaçlarında doğal olarak yetişmeye başlamıştır. İnsanlar zamanlar evlerinde veya bahçelerinde ginseng kökü yetiştirmeye başlar. Ancak doğal olarak dağ yamaçlarında bulunanlar daha çok tercih edilir. İnsanlar tarafından yetiştirilen ginseng bitkisine göre daha pahalıdır.

Okuyunuz: Aloe Vera Yetiştiriciliği

Ginseng Tohumu Nerenden alınır?

Ginsengi isteğinize bağlı olarak tohumdan ya da hazır fide satın alarak yetiştirebilirsiniz. Ancak sertifikalı tohum ve fide satan güvenilir satıcılardan alışveriş yapmanızı tavsiye ederiz.Uygun fiyatlı diye satın alınan fidelerin ve tohumların bir çoğu sizi hayal kırıklığına uğratabilir. Kaliteli ginseng tohumunun tane fiyatı ortalama 5 TL’dir. Ginseng tohumu satın aldıktan sonra bir süre suda bekletin. Sudan çıkarıp nemli bir pamuğa sarın. Tohum çatlamaya başladığında elenmiş kırmızı toprağa ekim yapabilirsiniz. Yalnız ginsengin serin ve humuslu toprağı sevdiğini unutmayınız. Ginseng genelde bitkilerin gölgesinde yetişen tarım ürünüdür. Ginsen nasıl yetiştirilir diyenler en çok dikkat etmesi gereken kısım ise güneşe maruz bırakılmaması gerekliliğidir.

Ginseng Faydaları ve Zararları

Ginseng ile ilgili bir çok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmaların büyük bir bölümü stres ve yorgunluk üzerine olumlu sonuçlar verdi. Ancak aşırı doz kullanımı ise tam tersi etkilere neden olmuştur. Ginsengin kan şekerini düşürdü bilinir. Fazla kullanımda ise kan şekeri normal seviyenin altına gelir. Toz, kapsül ve yağ olarak ginsengin tüketilmesi mümkündür. Hazır satın alıyorsanız mutlaka kullanım talimatına göre hareket etmelisiniz. Şimdi sizler ginsengin bilinen faydalarını sıralayalım.

Bilinç geliştirme ve güçlendirici etkisi olduğu binlerce yıl önce Çinliler tarafından keşfedilmiştir. Asya ve Amerika ginsengi olarak olarak ikiye ayrılırlar. Asya ginsengi enerji arttırıcı, uyarıcı etkilere sahipken, Amerika ginsengi ise rahatlatıcı etkiye sahiptir.
Şeker hastaları için kan şekerini düşürücü etkiye sahiptir.
Yapılan araştırmalar sonucu kanser hücrelerinde çoğalmayı azaltma gibi etkilere sahip olduğu görülmüştür.
Enerji arttırıcı ve yorgunluğu azaltıcı gibi etkilere sahiptir.
Baş ağrısı sorunu varsa ginseng buna iyi gelecektir. Yüksek doz alımında ise baş ağrısının artacağını bilmelisiniz.

Ginseng Çeşitleri Nelerdir

Ginseng yaşına ve yetiştirildiği bölgelere çeşitlere ayrılır. Bölgelere göre Asya, Amerika ve Kore ginsengi olarak bilinir. Türleri ise Taze, Beyaz ve Kırmızı ginseng olmak üzere 3’e ayrılır. Normalde ginseng familyasında 11 çeşit bitki yer almaktadır. En çok bilinenleri sizlere anlattık. Bunlar dışında ise Sibirya ginsengi çok bilinmektedir. Bu ginseng türü ise soğuk iklimde ağaçlarda yetişmektedir. Performans arttırıcı ve zihin güçlendirici gıda takviyelerinde kullanıldığını görebilirsiniz.

Okuyunuz: Bambu Ağacı Yetiştirmek

Ginseng Bitkisi Bakımı

Ginseng bitkisi sadece doğal ortamda değil ev ve uygun arazi koşullarında da yetiştirilebilir. Bitki olarak saksıda yetiştirecek olanların gerekli koşulları sağlaması gerekiyor. Nemli ve elenmiş kırmızı toprağa ihtiyacınız var.1 gün boyunca suda beklettiğiniz ginseng tohumunu, pamukta çatladıktan sonra toprağın 6-7.5 cm altına dikiniz. Daha sonra ilave olarak toprağın üzerine perlit veya torf ekleyebilirsiniz. Tüm bunları yaptıktan sonra ginseng bitkisi için gölgelik ve serin bir alan belirleyin.18 aylık sabırlı bir süreçten sonra bitkiniz uzamaya başlayacaktır. Zamanla bitki ihtiyacına göre mineral takviyesi yapabilirsiniz.(Azor, fosfor ve gübre gibi)

Ginseng Nasıl Tüketilir

Ginseng bitki çayı, toz, kapsül ve katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. Japonya ve Çin’de 5000 yıldır çay olarak tüketilmiştir. Farklı formlarının yer aldığı gıda takviyelerini eczanelerde bulabilirsiniz. Tüketim oranını abartmadığınız taktirde çorbanıza dahi ekleyebilirsiniz. Çeşitli kültürlerde ise et, tavuk ve sebze yemeklerine tatlandırıcı baharat olarak eklenir.

Ginseng Nerede Satılır

Ginseng satın alacaksanız öncelikle ne için kullanacağınıza karar vermeniz gerekiyor. Eczanelerde ve aktarlarda gıda takviyesi olarak satılır. Hazır kök alarak satın almak istiyorsanız aktarlar ve online satış yapan siteleri inceleyebilirsiniz. Bu sitelerde ortalama 50 gramlık olarak satış yapılır.N11 sitesinde ise 1 kilogramı 1500 TL’den satılıyor. Bu bitkiyi fide olarak satın alacaksanız e-fidancım sizler için iyi bir seçenek. Ancak şuan fidanı bonsai olarak satılıyor. Anavatanı olan Çin’den getirmek için de Aliexpress sitesini kullanabilirsiniz. Site üzerinde 10 yıllık Kırmızı Kore Ginsegi dahi bulunmaktadır.

Ginseng Türkiye’de Nerelerde Yetişir

Ginseng dünyada 35 ülke tarafından ticari amaçlı olarak yetiştirilmektedir. Türkiye’de ise uygun ortamı sağladığınız her yerde yetiştirebilirsiniz. Tabi uygun olduğu iklim koşulu doğal olarak var ise burada işiniz kolaylaşacaktır. Ginseng serin ve nemli havayı sevdiğinden 500 metrenin üstü olan rakımlı bölgeler ginseng yetiştiriciliği için size avantaj sağlayacaktır. Diğer türlü evde serinlik ortamını yarattığınız sürece Türkiye’nin her ilinde ginseng yetiştiriciliği yapabilirsiniz. Türkiye’de ticari amaçla ginseng üretimi yapan firmalar da vardır.

Ginseng Hangi İklimde Yetişir

Ginseng serin ve yağışlı bölgelerde kolaylıkla yetiştirebileceğiniz bir tarım ürünü.G inseng ekini toprak nemliyken yapmanız gerekiyor. İdeal zaman ise son bahardır. Toprak ph + derecesi ise ortalama 5,6 derece olması gerekiyor. Ülkemizde Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgesi ginseng yetiştirmek için en ideal iklime sahiptir. Tabi bunlar dışında kalan yüksek rakım bölgelerde ginseng yetiştirmeniz mümkündür. Olgunlaşması 10 yılı bulan ginseng için gölge olmazsa olmazlardandır.

”Ginseng Nasıl Yetiştirilir” başlıklı yazımızın sonuna geldik. Aklınıza takılan konularda yorumlar bölümünden bizimle iletişime geçebilirsiniz.Sorularınız en kısa zamanda yanıtlanacaktır.

kaynak: Cornell