Muz bir çok kişinin sevdiği bir meyve olmasının yanında, muz yetiştiriciliği de oldukça talep görmektedir.Muz nasıl yetiştirilir, muz nerede yetişir, serada ve örtü altında muz yetiştirme gibi konuları sizler için ele aldık.Yerli ve yabancı kaynaklar üzerinden yaptığımız incelemeyi okuyup, siz de bu işi yaparak tarımsal gelir elde edebilirsiniz.
Muz, tropikal bir meyvedir ve yediden yetmişe herkesin severek tükettiği mutfaklarda eksik olmayan bir besindir. Ana vatanı Güneydoğu Asya’dır. Çok uzak değil, bundan on sene öncesine kadar her yerde okuduğumuz ithal muz etiketlerinin yerini, yerli muz etiketine dönüştürmeyi başardık. Ancak yeterli üretim yapılmadığı için ithal muz ülkemizde varlığını göstermeye devam ediyor.
Muz yetiştiriciliğiyle ilgili girişimde bulunmak istiyorsanız kesinlikle bu içeriği okumanızı tavsiye ediyoruz. Özellikle muz yetiştiriciliğinde devlet teşviki verildiğini belirterek gerekli bilgiye sahip olmanız sizi öne çıkaracaktır.
Not: Muz yetiştiriciliği dışında farklı bir ürün ile ilgilenmek istiyorsanız En Karlı Tarım Ürünleri başlıklı makalemizi inceleyiniz.
Muz Yetiştiriciliği
Muz yetiştiriciliği yapmak istiyorsanız bunun için doğru bölgede olmanız ve gerekli koşulları sağlamanız gerekiyor. Muzun tropik bir bitki olduğunu biliyoruz. Ülkemizde muz yetiştiriciliği yapmak için suptropik olarak yetiştirme yapılmalıdır. Türkiye’nin iklimsel koşulları muzun ana vatanına göre farklılık gösterdiği için, yetiştirme modelini ona göre ayarlamalıyız.
Muz ana vatanında kendi dökmüş olduğu yaprakların üzerinde yetişir. Olduğu ortam organik madde bakımından oldukça zengin bir ortamdır.
Muz yetiştiriciliğinde önemsenmesi gereken ortamın sıcaklığıdır ve en hassas noktadır. Bu durum muz ağacının verimi çok fazla etkiler. 16 derecenin altındaki ortamlarda muz gelişim problemi yaşar ve gelişimi yavaşlayarak meyve vermede gecikme gösterir. 6-7 derecenin altında ise fideler zarar görmeye başlar. 4 derecenin altında ise kesinlikle üretim yapılamaz.
Güneşi alma açısı ve havalandırma için fideler arasındaki uzaklıkta önemli hususlardan biridir ve kesinlikle göz ardı edilmemelidir. Daha fazla fide daha fazla üretim düşüncesine kesinlikle kapılmamalısınız. Çünkü bu hatayı yapmanız üretimi arttırmak yerine azaltacaktır.
Serada Muz Nasıl Yetiştirilir?
Türkiye’deki iklim koşulları muz yetiştiriciliği için uygun değildir. Bu nedenle serada muz yetiştirme gittikçe artış göstermektedir. Serada nasıl muz yetiştirilir? Sorusuna ilk cevabımız suptropik ortamı yaratmak olacaktır.
Toprak analizi yapmak en önemli husustur. Muz, kendi ülkesinde çok sıcak ve nemli ortamda yetişir. Bu nedenle seracılıkta en önemli noktalardan biri ortamın sıcaklığı ve nemidir.
Muz yetiştiriciliğini yaparken bitkinin sağlıklı gelişip gelişmediği, organik maddeleri aldıkça hem gövdelerinden hem de doğumdan sonraki taraklarından ve parmak yapısından gözlemlenir.
En fazla önemsenmesi gereken mikrobiyal gübrelerdir. Bunlar muzun en önemli hastalıklarından olan lematot içinde artı bir mücadele verir. Muzun sağlıklı gelişimi için önemli bir ihtiyaçtır.
İlk yıllarda bir muz tarağı 30-35 kg verim sağlar. Diğer sene ise bir tarak 45-55 kg verir. Eğer ikinci döneminde verimi azalırsa bunun tek bir nedeni vardır. İlk sezon yüksek gübreleme toprağın körelmesine neden olur ve gelecek döneminde üretimi artış yerine azalışa geçer. Toprak analizi, bitkinin ihtiyaçları için oldukça önemlidir. Organik içerikli ürünler kullanmalısınız. Bunun için kesinlikle ziraat mühendislerinden destek almanız gerekecektir.
Toprak hazırlandıktan sonra dikim yapılır ve can suyu verilir. Bitkinin ihtiyaç duyduğu elementler verilir:
- Potasyum,
- Fosfor,
- Azot
- Gübreleme yapılır.
Muz yetiştiriciliğinde bitki 3 evreden geçer. Bunlar:
- Fide dönemi: Azot ihtiyacı en yüksek dönemidir ve gübreleme yapılır.
- Doğumdan 1 Ay Önceki Dönem: Fosfor verilmesi gereken dönemidir. Fosfor elementinin dengeli verilmesi tarak sayısını ve tonajı arttır.
- Doğumdan Sonraki Dönem: Potasyum ve diğer elementler dengeli verilmelidir. Bu dönemde doğru beslenme raf ömrünü uzatacaktır.
Türkiye’de Muz Nerede Yetişir?
Türkiye’de muz nerede yetişir? Özellikle merak edilen sorular arasında yer alır. Ülkemizde Alanya’dan Mersin’e kadar olan bölgede yetiştirilmektedir. Muzun iklimsel ihtiyacından dolayı; Manavgat, Gazipaşa, Alanya ve Anamur muz yetiştiriciliği yapılan yerlerdir. Dünya’nın en kuzeyinde üretilen nokta ise Alanya’dır.
Her ne kadar Türkiye’de muz yetiştirme artış gösterse de ülkemizde tüketilen muzun sadece yarısı kadar yetiştirebiliyoruz. Bu sonuçtan yola çıkarak ülkemizdeki muz yetiştiriciliği konusunda eksik kaldığımızı açık bir şekilde görebiliriz.
Örtü Altı Muz Yetiştirme
İlk olarak 1920’lerde Alanya’da örtü altı muz yetiştirme yapılmıştır. İlk yerli muzun üretimi ile Türkiye muz yetiştiriciliği adımını atmıştır. İklimin nemli ve sıcak olmasından dolayı bu bölgelerin dışında üretim yapılması mümkün değildir. 4 derecenin altında kesinlikle üretim yapılamaz.
Muzun botanik özelliklerini bilmek oldukça önem arz ediyor.
- Muzun iki tip gövdesi vardır. Bunlar takoz ve yalancı gövdedir ve kökler gövdeden çıkmaktadır.
- Sağlıklı bir bitkide yaklaşık olarak 200 ile 300 kök görülür.
- Takriben 2 metre boyuna ve 50-60 santim ene sahip olan gövde yapıları vardır.
- Muz yetiştiriciliğin sağlıklı yapılabilmesi için yüzde 80 güneş ışığı geçirgenliğe sahip örtüye ihtiyacı vardır.
Muz yetiştiriciliği için ilk önce fide vizonda hazırlanır. Yavaş yavaş doğuma benzer şekilde büyüme gerçekleştirip kendini bırakır. Vizonda hazırlanan muzlar 13-14 taraklı bir görünüm alır.
1 Dönüme Kaç Adet Muz Dikilir?
İklimsel özelliklerini gerekli şekilde sağlayarak muz yetiştiriciliği ülkemizde yapılabilir. Bunun için, havanın 23 ila 24 derece, nemin ise yüzde 75 in altına düşmeyecek şekilde ayarlanması gerekmektedir. En önemli noktalardan bir diğeri de sislemedir:
- Sislemenin yapılması bitkiye zararlı güneş sıcağını engellemesi içindir ve nem için de oldukça gerekli bir husustur.
- Kış aylarında da soğuktan korumaktadır. Dondan etkilenmemesi için en önemli püf noktasıdır.
1 dönüme kaç adet muz dikilir sorusuna ise kısaca, yaklaşık 180 fide dikilir diyebiliriz. İki ağacın arasındaki mesafe önemlidir ve sık sık dikim yapılmamalıdır. Arazinin eğimine ve güneş alma açısına bağlı olarak iki ağaç arasındaki mesafeye dikkat edilmelidir. Bu mesafe 1.80 ile 2 metre arası değişiklik gösterebilir.
Okuyunuz: Tarım Ürünlerinin İhtiyaç Duyduğu Mineral ve Besinler
Muz Nasıl Toprakta Yetişir?
Muz yetiştiriciliğine başlamadan önce üretim yapılacak alanda toprak analizinin kesinlikle yapılması gerekir. En çok sorulan sorulardan bir diğeri ise muz nasıl toprakta yetişir?
Muzun kirli kumlu ve killi topraklarda yetişmesi sağlıklıdır. Bunun için muz yetiştiriciliğine başlamadan önce toprak analizi yapılmalıdır. Yapılan analizden sonra bitkinin gübrelenmesi, sulaması ve toprağın yapısı karşılaştırılarak bir program hazırlamak gerekecektir. Hazırlanacak bu program hem muzun verimliliğini hem de gelişimini etkileyen en önemli faktördür. Yapılacak her çalışma bilimsel olmalıdır. Bu her türlü bitki yetiştiriciliğinde büyük önem taşır.
Aslında tüm ülkemizin toprakları organik madde yönünden humusca zengindir. Bu nedenle de muz yetiştiriciliği yatırımları giderek artış göstermektedir. Üstelik tüm bu artışlar ile birlikte devlet destekte sağlamaya devam ediyor.
Muz üretiminde özellikle katı solucan gübresi önerilir. Ama tabii ki katı ahır gübresi de kullanılabilir. Buradaki fark ise katı solucan gübresinde kimyevi maddelere ihtiyaç duyulmuyor ve maliyet azalarak toprak daha az kirleniyor. Toprak havalandırması gibi ek maliyetler ortadan kalkıyor.
Muz Ağacı Hastalıkları
Muz yetiştiriciliğinde bazı önemli püf noktalar vardır. Bitkinin hastalanmalarına karşı önlemler ve savunmalar yapılması gerekir.
- Hastalıklar kök kaynaklı olur: Köklerden gelen hastalıklar sulamadan kaynaklanır. Aşırı sulamadan dolayı çürüme olur. Yapraklarda sararma gelişimde yavaşlama gibi sonuçları beraberinde getirir. Sulama doğru ayarlanmalıdır çünkü gübreleme işleminin de doğru oranda yapılabilmesi için su ile birlikte verilmektedir.
- Lematot: Özellikle Eylül ayında aşırı sulamanın, ani azaltılmasından dolayı görülür.
- Kırmızı örümcek: Bitki için oldukça zararlıdır. Çözümü ise ilaçlamadır. İlaçlamanın minimum seviyeye indirilebilmesi için gerekli tedbirleri önden almak, kırmızı örümcek zararlısını uzak tutulabilmektedir.
- Kök çürüklüğü: Aşırı kimyasal kullanımından kaynaklanır. Tüm gübreleme işlemleri toprak ile bitkinin ihtiyaçları kıyaslanarak doğru orantıda yapılmalıdır.
Muz Yetiştirmek İstiyorum Diyenlere Tavsiyeler
Yaptığımız araştırmalar sonucunda ülkemizin güneyinde yer alan bazı bölgelerde muz yetiştiriciliği yapılabileceğini öğreniyoruz. Muz yetiştirmek istiyorum diyenlere tavsiyeler verecek olursak:
- Ortamın nemi ve sıcaklığı belli parametreler ile kontrol altında olmalıdır.
- Doğru beslenme ile bitkinin verimi arttırılmalıdır.
- Doğru beslenme yapılan bitkilerin gövdeleri kırmızımsı pembe renklerine sahiptir. Gövdenin renkleri bitkinin sağlığı ile ilgili bilgi verir.
- Havalandırma çok büyük öneme sahiptir.
- En hassas noktası ise sudur. Suyun çok aşırı verilmesi çürümeye neden olabilir.
- Olumsuz bir durumda hemen müdahale edilebilmesi açısından muz, en çok serada yetiştirilmektedir.
- Kesinlikle kontrollü üretim yapılmalıdır.
- İlaçsız üretim mümkündür. Bu sayede muzlar hem organik yetişir hem de toprak kirliliğinin önüne geçilir.
- Muz ağacının çapı geniş ise fosfor elementinin doğru oranda verildiğini anlayabilirsiniz.
”Muz yetiştiriciliği nasıl yapılır, muz nerede yetişir ve muz ağacı bakımı” başlıklı makalemizin sonuna geldik. Görüşlerinizi ve sorularınızı yorumlar bölümünden bizimle paylaşabilirsiniz.
