Belirli bir amacı icra etmek için, ortak fikirlere sahip en az 7 kişinin bir araya gelerek kuruluşlarını yaptığı, kar amacı gütmeyen organizasyonlara dernek adı verilir. Dernek nasıl kurulur diyenlerin bu tanıma pür dikkat etmeleri gerekir. En az 7 kişi ile kar amacı gütmeden bir dernek kurulabilir.
Dernek kurmak için herhangi bir izin şartı aranmaz.18 yaşını geçmiş, medeni kanunun verdiği yetkilere sahip olan herkes dernek kurabilir. Ancak bilinçsizce dernek kurmak hukuki açıdan bir çok sıkıntıya yol açabilir.5253 sayılı dernekler kanununda, dernek kuracak olanlar için gerekli yasal kanun maddelerine yer verilmiştir.
Bu kanun maddelerinde sadece dernek kuruluşu değil, işleyiş aşamasında bile yapılacak aksaklıklar, dernekler büro amirliğince tarafınıza dava açılmasına neden olunabilir. Bu nedenle sıkıntı ve sorun yaşamadan dernek açılış bildirimi yapabilmeniz için bu yazıyı oluşturma ihtiyacı duyduk. Dernek nasıl kurulur, dernek kurma şartları, dernek kurma maliyeti vb. en çok merak edilen konuları detaylı olarak cevapladık.
Dernek kurma ile vakıf kurmak birbiri ile karıştırılabilir. Ancak arlarında bir çok fark vardır. Vakıf için ticari faaliyet yapmak kolay iken bu durum derneklerde zordur. Vakıf tek bir kişi ile kurulabilirken, dernek kurmak için en az 7 kişi olması gerekir. Bu nedenle vakıf nasıl kurulur başlıklı yazıyı okuyarak, aralarında ki farkı daha iyi anlayabilirsiniz.
Dernek Nasıl Kurulur
En az 7 kişi bir araya gelerek dernekler büro amirliğine, yani derneğin kurulduğu ilin en büyük mülkü idaresine aşağıdaki kuruluş evrakları teslimi yapılır. Derneğin kuruluş anı, bu evrakların dernekler büro amirliğine teslim edilmesi ile başlar. Yani denetim dışında herhangi bir ön onay iznine tabi değildir.
Dernek nasıl kurulur diyenler için önemli olan kısım en az 7 kişinin hangi amaçlar etrafında bir araya geldiğidir. Bu nedenle bu amaçlar dernek tüzüğünde tüm ayrıntısına kadar yer almalıdır. Bazı yayın organlarında tüzükte yer alan kuruluş amaçlarını, kısıtlama olmaması adına fazla detaylandırmayın derler. Bu şekilde bir tüzük oluşturduğunuz taktirde kuruluş aşamasında sorun yaşamasanız dahi, ileride sorun yaşamanız mümkündür.
Türkiye’de toplamda 311 Bin Dernek kurulmuş ve bunların 190 Bin kadarı fesih edilmiştir. Hali hazırda 120 Bin aktif olarak faaliyet gösteren dernek mevcuttur.
Aşağıda dernek nasıl kurulur diyenler için detaylı olarak evrak listesini yazdık. Bu evrakları doldurabilmeniz için gerekli örnek metinleri internet üzerinden bulabilirsiniz. Ancak herhangi bir sorun yaşamak istemiyorsanız, dernekler hukuku alanında hizmet veren bir avukat ile irtibata geçebilirsiniz. Avukatlar baronun belirlediği fiyat tarifesi etrafında size yardımcı olacaklardır.
Dernek Kurmak için Gerekli Evraklar
- Kurucu üyeler tarafından imzalanmış olan tüzük metni – ( en az 2 adet ) – Her sayfası imzalanmış olmalı.
- Gerçek ya da tüzel kişiler tarafından hem doldurulup, hem de imzalanmış olan kuruluş bildirim formu
- Dernek kurucuları arasında Tüzel kişilikler mevcut ise, tüzel kişi unvanı, yerleşim yeri, kuruluş belgesi ve tüzel kişi tarafından yönlendirilen gerçek kişinin karar örneği.
- Kurucular arasında yabancı dernek ve kar amacı gütmeyen vakıf var ise, iç işleri bakanlığı alınmış izin belgesi ve kurucular tarafından imzalanmış beyan.
- Eğer dernek kurucuları arasında yabancı bir kişi olacaksa, bu kişinin Türkiye’de yerleşim hakkına sahip olduğunu gösteren belgenin örneği.
- Kuruculara ait ad, soyadı, yerleşim belgesi ve sicil kaydını gösterir imzalanmış belge.
- Eğer tapuda mesken yani ev olarak gözüken bir yer dernek merkezi yapılacak ise, apartmanda ikamet eden tüm kişilerden onay alındığını gösterir imzalı belge.
- Kiraladığınız yere ait kira kontratı, eğer ücretsiz tahsis edildiyse mülk sahibinin muvafakatnamesi alınmalıdır.
İstenen her belgenin mutlaka 2 adet fazladan nüshasını alınız. İleride yapacağınız faaliyetler için bu belgeleri tekrar temin etmek zorunda kalacaksınız. Fazladan evrak bulundurmanız işlerinizi kolaylaştıracaktır.
Dernek Kuruluş Tüzüğü Nasıl Olmalı
- Derneğin adı ve merkezi yer almalı
- Derneğin amacı ve yapılacak olan çalışmalar ile ilgili faaliyet alanı
- Genel kurulun nasıl toplanacağı ve zamanı
- Derneğin şubesinin bulunup, bulunmayacağının ve şubelerin nasıl kurulacağı
- Dernek borçlanma usulleri ve iç denetim şekilleri
- Dernek üyelik şartları ve üyelikten çıkarma yönetmeliği
- Yönetim kurulu, denetleme kurulu gibi organların nasıl ve ne sıklıkla seçileceği
- Üyeler tarafından ödenecek olan aidat miktarı
- Dernek fesih edilirse, mal varlığının ne şekilde dağıtılacağı
- Daha detaylı bilgi için mevzuatı inceleyeniz.
Dernek Kurma Şartları
Dernek kuruluş şartları yukarıda yer alan maddeleri tek tek yerine getirmektir. İstenilen evrakları temin edip, dernekler büro amirliğine teslim ettiğiniz anda dernek kurmuş olursunuz. Tabi bu aşamada bitti sayılmaz.
Dernek büro amirliği tarafından başvuru incelenir ve size başvuru alındı belgesi verilir. Mülkü amirlik sizden aldığı belgelerin bir nüshası il dernekler müdürlüğüne gönderilir. Gerekli tüzel hukuki incelemeler yapılmaya ve kuruluşun uygun olup olmadığı incelenmeye başlanır.
Yaptığınız kuruluş bildirimini inceleme süresi 60 gün kadardır. Gerekli incelemeler yapılır. Eksiklikler görülür ise kuruculara tamamlaması için süre verilir. Genellikle eksiklikler tüzük üzerinde hukuki gerekli detay verilmemesinden kaynaklanır.
Not: Dernekler kanunu bağlayıcıdır. Dernek kuruluşu izne tabi olmadığından, gerekli eksiklikleri gidermediğiniz taktirde hakkınızda dava açılabilir. Dernekler büro amirliği tarafından bu konuda savcılığa müracaat edilir.
Dernek Kurma Maliyeti
Dernek kurmak hukuki zeminler içerisinde vatandaşın en temel hakkıdır. Bu nedenle her hangi bir mali bir bedel veya harç talep edilmez. Dernek kurma maliyeti ücretsizdir. Vakıflarda istenen rakam en az 60 Bin TL sermaye iken, dernek kuruluşunda herhangi bir sermaye gerekli değildir.
Sadece bazı evrakların temin edilmesi için ücret öderseniz. Bunlarda kırtasiye masraflarıdır. Eğer dernek kuruluşunda herhangi bir sorun yaşamak istemiyorsanız bir avukat ile çalışabilirsiniz. Burada ödeyeceğiniz avukat ücreti, baronun belirlemiş olduğu minimum maliyet etrafında belirlenir.
Not: Eğer gerekli sermayeniz var ise mutlaka bir danışman ile çalışın. Derneğiniz için yürüteceğiniz bir çok faaliyet aşırı evrak yükü gerektirecektir. Bir hata yapmanız durumunda olumsuz yasal yükümlülüklerle karşılaşabilirsiniz. Dernek nasıl kurulur diyenlerin bu konuda detaylı araştırma yapmalarını tavsiye ederiz.
Dernek Kurmak İçin Kaç Kişi Gerekli
Dernek kurmak için en az 7 kişi bir araya gelmelidir. Herhangi bir üst sınır yoktur.15-20 ya da 30 kişi ile dernek kurulabilir. Bu kişiler arasında tüzel kişi de yer alabilir.
Dernek kuracak kişilerin sayısının fazla olması karar alma aşamasında, fikir birliği yönünden tartışmaların yaşanmasına neden olabilir. Ancak demokratik olarak daha güvenilir olmasını sağlar.
Dernek Kurma Hakkı
Anayasada herkese izin almaksızın dernek kurma, üye olma ve üyelikten çıkma hakkı tanınmıştır. Hiç bir vatandaş bir derneğe üye olmaya zorlanamaz.
Dernek kurmanın sınırları mevcuttur. Milli güvenlik, kamu düzeni, suç unsuru taşıması ve genel ahlaki nitelikleri tehdit edici olamaz. Bu nedenle kanun kapsamında mahkemeler tarafından kapatılabilir. Anayasanın 33. maddesini okuyarak daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Yardım Derneği Kurmak
Yardım derneği yukarıda kurulması gereken derneklere göre farklı bir statüye sahip değildir. Sadece hangi amaçla bir araya geldiğinizin dernek tüzüğünde detaylı olarak yazması gerekiyor.
Eğer nakdi para yardımı toplamak istiyorsanız bunun için izin almanız gerekiyor. Sadece kamu yararına olan dernekler, izin almadan yardım toplayabilir. Türkiye’de izin almadan yardım toplayabilen kuruluş sayısı 29’dur.Bunların listesini sivil toplum sitesi üzerinden görebilirsiniz.
Kamu yararını sağlamak, kamu faydası gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım etmek gibi konularda hizmet veren kurumlar yardım toplayabilir. Bunun için il mülkiye amirliğine dilekçe ile başvuru yapılması gerekir. Dilekçelerde:
- Hangi amaç ile yardım toplanacağı
- Yardım faaliyetlerinin hangi il ve ilçelerde sürdürüleceği
- Yardım toplamanın nasıl yapılacağı
- Kaç kişinin yardım toplama hizmeti için çalıştırılacağı
- Yardım toplamak için kullanılacak makbuz miktarı
Köy Derneği Nasıl Kurulur
Köy derneğinin kurulması da yardım derneklerinde olduğu gibi herhangi bir farklılık içermez. En az 7 kişilik bir kurucu listesi ile tüzük hazırlayıp, kuruluş bildirisi verebilirsiniz.
Köy derneği sayısı çok olduğundan ve emsal gösterilebileceğinden kuruluşu daha kolaydır. Örnek bir dernek tüzüğü üzerinden kuruluş işlemlerini tamamlayabilirsiniz. Köy derneği nasıl kurulur diyenlerin, diğer köy derneklerinden yardım isteyerek bu işlemleri yapması daha kolay olacaktır.
Okuyunuz: İhtiyacı Olanlara Yardım Yapan Dernekler
Dernek İsimleri Nasıl Olmalı
Daha önce kullanılmış bir dernek adını, kendi derneğiniz için kullanamazsınız. Bunun için il dernekler büro amirliğine gidip sorgulama yapmanız gerekir. Tabi dernek isimleri ile ilgili tek kural bu değil.
Türk, Türkiye, milli, Cumhuriyet, Atatürk, Mustafa Kemal gibi kelimeleri ancak izne bağlı olarak kullanabilirsiniz. Bunun yanında tüm ve bütün gibi genel kapsayıcı anlamları taşıyan isimler kullanamazsınız. Bunları kullanabilmek için belirli bir üye sayısına ulaşmış olmanız ve en az 1 yıl geçmiş olması gerekiyor.
Okuyunuz: Vakıf Nasıl Kurulur
Dernek Kurmanın Kanuni Yükümlülükleri
Dernekler ile ilgili hukuki kanunlar; 5253 sayılı dernekler kanunu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ve 25772 sayılı dernekler yönetmeliğinden belirtilmiştir. Bu kanun maddeleri için mevzuat sitesini açıp detaylarını inceleyebilirsiniz.
- Dernekler tüzükte belirtilen amaç ve faaliyetler dışında etkinliklerde bulunmazlar.
- Kanunlarda ve Anayasada açıkça belirtilen suç kapsamında olan faaliyetlerde bulunamazlar.
- Dernekler milli güvenliği tehdit edici unsurlardan kesinlikle uzak durmalılar.
Dernekler aşağıdaki durumlarda tüzel kişiliğini kaybeder;
- Borçlarını ödeyemez duruma gelmesi
- Tüzük gerekince yönetim kurulunun oluşturulamamış olması
- İlk yapılacak olan genel kurulun kanunun ön gördüğü sürede yapılamaması
- Olağan genel kurulun 2 kere üst üste yapılamaması
- Dernek amacının gerçekleşmesinin imkansız hale gelmesi
Kanuni olarak herhangi bir sorun yaşamamak için mutlaka profesyonel firmalardan danışmanlık hizmeti almalısınız. Elif KARATAŞ Dernek Danışmanlık Şirketi dernek kuruluşu, dernek muhasebesi ve sivil toplum projelerinde hizmet veren en iyi firmalar arasında yer almaktadır.
Dernek Kurmak İsteyenlerin Bilmesi Gerekenler
Dernek nasıl kurulur diyenler için ihtiyaç duyulacak tüm detaylı bilgilere yer verdik. Tüm bu işlemleri hem avukata hem de dernek kurma alanında danışmanlık veren firmalara yaptırabilirsiniz.
Dernek kuracak olanların dikkat etmesi gerekenler ise tüzüğe uymak olacaktır. Tüzükte yer alan amaçların dışına çıkmak, kar amacı güden bir kuruluş olmak kanunen yasaktır. Yapacağınız her işlemi tüzükte detaylıca bildirmelisiniz.
Not: En az 5 derneğin bir araya gelmesiyle federasyon kurulur. En az 3 federasyonun bir araya gelmesi ile de konfederasyon kurulmuş olur.
” Dernek nasıl kurulur, Dernek Kurma maliyeti nedir ” başlıklı yazımızın sonuna geldik. Aklınıza takılan konularda yorumlar bölümünden bizlerle iletişime geçebilirsiniz.
Dernek kurma alanında en güncel bilgiyi sivil toplum sitesinden alabileceğinizi unutmayınız. Bu yazı özet bilgi niteliğindedir.
