Ektiğiniz tarım ürünleri belirli bir olgunluğa ulaşıp, mahsul verebilmek için bir takım mineral ve besinlere ihtiyaç duyar. Bu besin ve mineraller toprak altı ve toprak üstü olmak üzere ikiye ayrılır. Toprak üzerinde hava, su ve karbon gibi mineraller sizin müdahaleniz olmadan bitki tarafından kolaylıkla karşılanır. Ancak toprağın altında tarım ürünlerinin ihtiyaç duyduğu mineraller ve besinler bitki için yetersiz kalabilmektedir. Bitki sağlıklı bir şekilde yetişmek ve maksimum verime ulaşmak için 20’nin üzerinde mineral ve besine ihtiyaç duyar.
Bitkilerin ihtiyaç duydukları mineral ve besinler toprakta doğal olarak bulunmaktadır. Ancak bitki köklerinin birbirleri ile rekabet halinde olması, yabani otlar, sürekli tarım uygulaması gibi faktörler bu minerallerin azalmasına veya tükenmesine neden olur. Bunun sonucunda meyve vermeyen ağaçlar, sararmış bitki yaprakları ya da olgunlaşamayan tarım ürünleri gibi sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Sizler için Tarım ürünlerinin ihtiyaç duyduğu mineral ve besinler ile ilgili detaylı bir makale hazırladık. Hangi mineralin bitkiye nasıl bir etkisi olduğunu bu yazıda kolaylıkla öğrenebilirsiniz.
Bitkilerin İhtiyaç Duyduğu Mineraller
Aşağıda yer alan besin maddeleri su ve bitki kökü aracılığı ile topraktan temin edilir. Bitkilerin istenilen olgunluğa erişebilmesi için bu besinlerin alınması zorunludur. Eğer toprakta bu besinlerden yeterli oranda yok ise dışarıdan gübre vasıtası ile eklenmektedir.
1.Azot
Azot bitkiler için hayati öneme sahip mineraldir. Bitkilerin büyüyüp olgunluğa erişebilmesi için yeni hücrelerin oluşmasını sağlar. Doğada atmosfer de organik halde bulunur. Ancak toprakta depolanma özelliği yoktur. Bu nedenle bitkiler en çok azot mineraline ihtiyaç duyarlar.
Azot eksikliğinde bitki boyu küçük kalır, yapraklar olgunlaşmadan sararıp dökülmeye başlar. Koyu yeşil olması gereken yapraklar açık yeşil olarak büyür. Aynı zamanda erken çiçek açma, yaşlanma ve ölüm gerçekleşir.
Azot fazlalığı ise bitkilerde hücre oluşumunun artmasına neden olur. Bu da bitki gövde ve dallarının büyümesi ve kalınlaşması anlamına gelir. Sizin için ideal görünebilir ancak bitkinizin çiçek açması ve meyve vermesi gecikecektir.
2. Fosfor
Toprakta doğal ve organik halde yüksek miktarda fosfor bulunur. Ancak bu fosforların hepsi bitkilerin yararlanabileceği formda değildir. Bunların sadece küçük bir kök emilimi için uygundur. Toprağın PH+ derecesi de fosforun ayrışmasında önemli rol oynar.
Fosfor Eksikliği bitkilerde tohumlanma, çiçeklenme ve meyve olgunlaşmasını olumsuz yönde etkiler. Özellikle meyve ağaçlarında tomurcuklanma azalır. Bu da meyve veriminin düşmesine neden olur.
Fosfor Fazlalığında ise bitkide doğrudan bir değişim görünmez. Fazla fosforlu gübre kullanımı bakır, çinko, demir ve kalsiyum gibi minerallerin eksikliğine yol açar.
3.Potasyum Minerali
Potasyum eksikliğinde bitkilerin büyümesinde yavaşlama meydana gelir. Yaprakların uç kısımlarında yanıklar oluşur. Bunun yanında meyvelerin normale göre daha küçük boyutlarda olmasında neden olur. Yaprakların bronzlaşması ve meyvelerin küçülmesi durumunda potasyum eksikliğini gözlemleyebilirsiniz.
Potasyum fazlalığı ise, fosfor fazlalığında olduğu gibi direkt bir etkiye sahip değildir. Diğer minerallerin azalmasına neden olur. Özellikle magnezyum minerali için geçerli bir durumdur.
4.Magnezyum
Bitkilerin fotosentezinde önemli rol oynamaktadır. Eksikliğinde ise fotosentezin geriler ve klorofil oranı azalmaya başlar. Bunun sonucunda ise bitkilerde gelişim yavaşlamaya, hatta durmaya başlar. Kumlu yani humuslu topraklarda magnezyum eksikliği daha sık görülmektedir.
Bitki yapraklarına ait damarlarda gerçekleşen renk değişimi ve yaprakların uç kısmında gerçekleşen bronzlaşma ile magnezyum eksikliğini fark edebilirsiniz.
Okuyunuz : Tarımda %100 Verim Artışı Sağlayan Yöntemler
5.Kalsiyum
Türkiye kurak ve yarı kura iklime sahip olduğu için toprakları kalsiyum bakımından zengindir. Bu durum asit oranını düşük olduğu anlamına gelir. Aynı zamanda bitkilerinizin ihtiyaç duyduğu PH+ derecesine bağlı olarak kalsiyum ihtiyacının olup olmadığını anlayabilirsiniz.
Bitkilerde kalsiyum oranını arttırmak için kireç kullanılır. Kireç kalsiyum içeriği bakımından zengindir. Aynı zamanda kireç yardımı ile PH+ derecesi yükseltilir.
Kalsiyum eksikliği dolaylı olarak hissedilir. Ancak bu eksiklik bazı meyve ve sebzelerde beneklenme, acı burun çürüğü belirtiler gösterebilir.
6. Demir
Bir çok mineralde olduğu gibi Demir minerali de klorofil miktarının artmasında etkilidir. Bu sayede sağlıklı bir şekilde fotosentez gerçekleşir. Fotosentezin gerçekleşmesi ise bitkilerinizin büyümesini sağlar. Toprakta demir doğal olarak bulunur, ancak bitkiler bunların hepsini kullanamaz.
Toprak PH+ yüksek olduğunda demir sert formda olur. Bunun sonucunda ise toprak demir mineralinden faydalanamaz. Özellikle kalsiyum açısından zengin olan topraklarda görülmektedir.
Demir eksikliği olduğunda bitkilerde renk değişimi, yaprakların açık renkli olması gibi durumlar gözlemlenir. Toprakta yapılan fazla sulama sonucu demir elementi süzülür ve kaybolur. Bu nedenle fazla sulama yapmamaya özen gösteriniz.
7.Kükürt Minerali
Meyve ve sebzelere tat veren mineraldir. Fosfor ile aynı işleve sahiptir ancak fosfor gibi hayati öneme sahip değildir. Noksanlığında ise Azot elementinin eksikliği ile aynı belirtiler gözükmektedir. Bitkilerde güçlenme, kök büyümesi, vitamin artışı gibi bir çok olumlu etkiye sahip bir mineraldir.
Kükürt eksikliğinde genç yapraklar da sararma meydana gelir. Azot eksikliği olduğu zaman bu sararma yaşlı yapraklarda görülür.
8.Bakır
Bakır minerali bitkinin bir çok hayati ve gelişim gösterici formunda yer alır. Fotosentez, vitamin, solunum, protein sentezi ve üreme gibi faaliyetlerde aktif rol oynar. Aynı zamanda köklerde bulunarak, diğer minerallerin alınımını kolaylaştırır.
Bakır eksikliğinde bitkilerde kahverengileşme ya da benek benek olma durumu görülür. Bu durum özellikle genç yapraklar meydana gelir ve çiçeklenmeyi engeller.
Bakır fazlalığı ise dolaylı olarak etkiye yol açmaktadır. Diğer minerallerin emilimi zorlaşır.
9.Çinko
PH+ derecesinin düşük olduğu topraklarda çinko alımı gerçekleşir. Aşırı alkali olan topraklarda ise çinko eksikliği gözlenir. Bitkiler çinko, bakır, magnezyum gibi mineralleri alırken rekabet halindedirler.
Çinko eksikliği bitki köklerini olumsuz yönde etkiler ve hatta ölmesine sebep olabilir. Bu en çok yaşlı bitki köklerinde görülür. Özetle bitki ömrünün kısa olmasına neden olmaktadır.
10.Bor Minerali
Bitkide hücre çeperinin oluşturulması ve şekerin taşınması için gerekli olan bir mineraldir. Etkili olduğu bir çok bitkisel faktör vardır. Bitkilerin çiçek açması, meyve vermesi, döllenmesi gibi bir çok durumu etkiler. Sürekli alınması gereken bir mineraldir.
Bor eksikliği özellikle meyvelerde kendini gösterir. Meyveler siyahlaşma meydana gelir ve don olayları ile aynı görüntüye sahip olur. Bu tamamen sağlıklı büyümenin gerçekleşmediğinin belirtisidir. Bor minerali bitkiler için hayati fonksiyona sahiptir.
Okuyunuz : En Karlı Tarım Ürünleri
Tarım Ürünlerinin İhtiyaç Duyduğu Diğer Mineraller
Tarım ürünlerinin ihtiyaç duyduğu minerallerde görülen eksiklik ve fazlalık ile ilgili gerekli bilgileri yukarıda verdik. Bu minerallerin dışında olanlar ise doğal olarak toprak formunda bulunur. Eksikliğinde veya fazlalığında ise diğer minerallerin alınmasını etkiler. Yani dolaylı olarak etkiye sahiptirler. Bu mineraller:
- Klor
- Mangan
- Molibden
- Çinko
- Nikel
- Silisyum
- Kobalt
- Sodyum
” Tarım ürünlerinin ihtiyaç duyduğu mineraller ve besinler ” başlıklı yazımızın sonuna geldik. Aklınıza takılan sorularda yorumlar bölümünden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
kaynak: Ankara Üniversitesi
