Daha önce tarihi eser paralar ve fiyatları ile ilgili bir çok yazı yazdım. Bir çok kişi ellerinde bulunan antika paraların fiyatlarını sordu. Bulunduğumuz topraklar tarihin ilk yerleşik toplumlarına hizmet ettiğinden, çok farklı çeşitlerde, farklı devletlere ait eski paralar mevcut. Şimdi sizlere bu konuda detaylı bilgiler aktaracağım.
Parayı ilk bulan topluluk Lidyalılar. Lidyalılar topluluğu ülkemizin ege toprakları diye tabir edilen Manisa ve Uşak civarında yaşamışlardır. Paranın doğduğu vatan olan Anadolu topraklarında bir çok medeniyet kendi parasını kullanmıştır. Bizans paraları, Osmanlı altın sikkesi, Lidya parası, Yunan gümüş parası, demir paralar karşımıza en çok çıkan antika paralardır.
Elinizde bulunan eski tarihi eser paralar ve fiyatları konusunda sizlere en doğru bilgileri aktarmaya çalışacağım. Ancak bu paraların satışının yasal olup olmadığı ile ilgili yazı sonunda yer alan alt başlığı inceleyiniz. Eski para değerleri ile Nümismatik adı altında incelenir. Bu paraları inceleyen kişilere ise Nümizmat denir.
Not: Antika paralar ile ilgili Kültür varlıklarını koruma müdürlüğünün oluşturmuş olduğu yazılarda mevcut. Kültür Bakanlığına ait site üzerinde ihtiyacınız olan daha detaylı bilgileri bulabilirsiniz. Site adresleri yazı sonunda yer alıyor.
Tarihi Eser Paralar ve Fiyatları
Elinize bir yerden eski para geçtiğini varsayalım. Bu parayı satmak istiyorsunuz ve fiyatını merak ediyorsunuz. Antika para nereye satılır gibi bir sorununuz da var. Endişelenmeyin. Elinizdeki paranın satışı yasal ise bunu nasıl yapacağınızı size detaylı olarak anlatacağım.
Tarihi eser paralar ve fiyatları konusunda bir çok şehir efsanesi mevcut. Öncelikle elinizdeki para altın ya da gümüş değilse çok fazla umutlanmayın diyorum. Tabi sadece altın veya gümüş sikke olması değil. Bu paraların kondisyonu da sağlam olmalı. Üzerinde ki yazılar okunmuyorsa, sadece maden fiyatı için alıcı bulabilirsiniz.
Altın ve gümüş olmayan paralar içinde umut mevcut. Özellikle Manisa ve Uşak bölgesinde yaşayanların ellerinde Lidyalılar dönemine kadar uzanan demir paralar mevcut. Bu eski para değerleri ile ilgili paranın kondisyonu çok önemli. Evet bir çok bu tarz paralardan gördüm. Ancak paranın temiz olması, üzerinde ki yazının okunabiliyor olması çok önemli.
Şimdi tarihi eser paralar ve fiyatları ile ilgili neden umutlanmayın dediğim aşamaya gelelim. Altın ve gümüş paralar, bulundukları dönemde eritilmiştir. Örneğin; Osmanlı İmparatorluğu, Selçuklu ya da Bizans döneminden kalan altın sikkeleri eritip, Osmanlı sikkesine çevirmiştir. Bu nedenle altın ve gümüş eski paraları bulmak demir paraları bulmaya göre daha zordur.
2000 yıl öncesine ait olan demir paraları bulmak bile daha kolaydır diyebilirim. Örneğin; Türkiye’de eski para değerleri, Amerika’ya göre daha düşüktür. Şimdi buna rağmen Amerika’da ki bir web sitesinde satılan antika paranın fiyatını göstereceğim. Amazon sitesinde yer alan bu Roma parası oldukça kondisyonlu görünüyor. Ancak fiyatı 19 dolar. Yani kimseyi zengin etmez.
Ya da Etsy sitesi üzerinde yer alan Pontus parasını inceleyin. Pontuslular Karadeniz bölgesinde yaşamıştır. Yaşadıkları dönem İsa peygamberin doğum tarihine yakın bir dönemdir. Pontus parası ise 800 TL’den alıcı buluyor.
Peki sizin elinizde bulunan tarihi eser paraların fiyatları nedir? Bunun için yerli kaynaklardan ziyade, yabancı kaynaklardan araştırma yapmalısınız. Burada 100 TL’ye satabileceğiniz eski bir parayı, yurt dışı siteler üzerinden 1000 TL’ye ya da 5000 TL’ye satabilirsiniz. Burada bu eski ve antika paraları satın alan bir çok kişi bu şekilde para kazanıyor.
2. seçenek ise görsel arama yaparak elinizdeki paranın hem değerini hem de cinsini bulabilirsiniz. Yapmanız gereken elinizdeki paranın fotoğrafını çekmek. Daha sonra ise Google, Yandex ve Pinterest görseller üzerinden arama yapmak. ( Bu konuda yardım isteyenler yorumlar üzerinden belirtebilir )
Eski Para Değerleri
Kağıt paralar, Cumhuriyet dönemi paraları, Osmanlı son dönem sikkeleri ve delikli madeni paralar ile ilgili farklı bir yazı oluşturacağım. Ancak şimdilik ufak bir bilgi vereyim.
Kağıt paraların değerli olması için kondisyonlu yani sağlam olması, yıpranmamış olması çok önemli. Hiç bir koleksiyoner yırtık, yıpranmış, okunmayan bir para için ödeme yapmaz. Sonuçta bu eski parlar çerçevelenecek ya da özel bir kaplama içine konularak sergilenecek.
Paranın kondisyonu dışında, emisyonu, seri numarası, bulunduğu dönem, hatalı basım olup olmaması da değerini arttırıcı etkenler arasında. Cumhuriyet dönemine ait bir çok parayı kolaylıkla bulabilirisiniz. Ancak bu tarz eski para değerleri seri numarası ile artış gösterir.
Darphane ve TCMB web sitelerinde bu paralar hakkında detaylı bilgi mevcut. Elinizde bulunan paraların hangi emisyon grubuna ait olduğunu TCMB sitesinden bulabilirsiniz.
Para Eden Eski Paralar
Eğer arkeolog değilseniz, elinizdeki parayı inceletmeden para edip etmediğini anlayamazsınız. Ancak elinizde bulunanların para eden eski paralar mı yoksa işe yaramaz demir olup olmadıklarını oturduğunuz yerden öğrenmek istiyorsunuz.
Paranın değerini anlamak için emsal örnekler bulup bu şekilde incelemelisiniz. Yukarıda size yurt dışı siteler üzerinden antika paralar için biçilen değerleri gösterdim. Bu sitelerde sadece Roma ve yunan paraları değil, antika Osmanlı paraları da mevcut. Arama motorlarında görsel arama seçeneği gelip, foto arama sekmesine tıklayın. Sizden elinizdeki fotoğrafı yüklemeniz istenecek. Emin olun elinizdeki paranın aynısına en yakın olan eski paralar karşınıza çıkacak.
Karşınıza çıkan paraların ait olduğu sitelere giriş yaptığınızda ortalama fiyatları ile ilgili fikir sahibi olacaksınız. Tabi bu sitelerdeki fiyatlar sizi umutlandırmasın ya da üzmesin.
Elinde bulunan eski parayı 1000 TL’ye satmak isteyen ancak 100 TL’ye satabilen de gördüm. 100 TL’ye razı iken 10 Bin TL’ye satan da gördüm. Önemli olan doğru alıcıyı bulmanız. Doğru alıcıyı bulduğunuz taktirde paranız maksimum ederine kavuşacaktır.
Türkiye’de Bulunan Antika Paralar
Türkiye, medeniyetin ve yerleşik yaşamın ilk kurulduğu topraklar üzerinde yer aldığından, bir çok döneme ait antika paralar ile karşılaşabilirsiniz. Bu antika paraların bir çoğu halen toprak altında çıkarılmayı beklemektedir. Günümüzde ise en çok yeni döneme ait eski paralar mevcut. Türkiye’de bulunan antika paralar:
- Osmanlı altın sikkeleri
- Osmanlı gümüş sikkesi
- Yunan gümüş sikkeleri
- Bizans Sikkeleri
- Antik Roma parası
- Lidya paraları
- Makedon Paraları
- Bakır Paralar
Yukarıdakiler en çok karşılaşabileceğiniz para türleridir. Daha farklı türlerde paralar ile karşılaşırsanız, bir nümismat ile iletişime geçin. Aynı zamanda Kültür Varlıklarını Koruma müdürlüğü ile de iletişime geçebilirsiniz.
Eski Para Fiyat Listesi
Tarihi eser paralar ve değerleri ile ilgili araştırma yapıyorsanız net bir fiyat bulamayacağınızdan yukarıda bahsettim. Elinizdeki para Altın veya gümüş değilse değeri 10 Bin TL’yi geçmez. Hatta ortalama 100 TL ile 5000 TL arasında değişiklik gösterir diyebilirim. Tüm bu eski para fiyat listesini yurt dışı siteler üzerinden alıyorum.
Tüm dünya paraları ticaretini yapan Vcoins üzerinden fiyatları sizde öğrenebilirsiniz. Size bıraktığım linkte Osmanlı İmparatorluğuna ait demir ve gümüş sikke fiyatları yer alıyor. Ortalama olarak 20 Euro’dan satılıyor diyebilirim.
Elinizde 1 adet bu tarzda parlar var ise yurtdışına satış yapmak için uğraşmanıza gerek yok. Örneğin; İstanbul Beyazıt’ta bir çok nümismat ile görüşüp, elinizdeki madeni sikkelerin satışını gerçekleştirebilirsiniz. Eğer elinizdeki paralar müzeler müdürlüğüne götürülmesi gerekiyorsa, mutlaka size bu konuda yardımcı olacaklardır.
Eski Osmanlı Altın Sikkesi
Osmanlı imparatorluğu 600 yıldan fazla bir süre hüküm sürmüştür. Hüküm sürdüğü dönemlerde ise farklı türlerde para basımı yapmıştır. Küçük alışverişler için kullanılan paralardan tutunda, Sarayda kullanılacak olan farklı altın sikkeler basılmıştır. Bu sikkelerin adları aşağıdaki gibidir.
- Akçe
- Adli Altın
- Mangır ( küçük alışverişlerde kullanılırdı)
- Kara Kuruş
- Hayriye Altını
- Yirmilik Altın
- Yazılı Mahmudiye
- Surre Altını
- Cedit İslambol
- İrsaliye Akçesi
Not: Elinizde bulunan paranın Osmanlı dönemine ait olduğunu düşünüyorsanız Osmanlı Sikkeleri Ortalama Değerleri başlıklı yazıyı okuyarak daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Listenin devamı için Wikipedia sitesini inceleyebilirsiniz. Osmanlıya ait tarihi eser paralar ve fiyatları basıldığı döneme ve kişiye göre değişir.Bazı padişahlar kendi adına paralar bastırmışlardır. Örneğin; Sultan Abdulhamit, Meskul diğer adıyla Hamit Altın bastırmıştır. Madeni değeri dışında, dönem parası olmasıyla büyük bir değere sahiptir.
Antik Yunan Paraları
Yunanlıların tarihi de Türkler gibi çok eskilere dayanmaktadır. Helenistik dönemden tutunda daha eski dönemlere kadar antika paraları mevcuttur. Anadolu topraklarında yaşadıklarından, aynı zamanda Bizanslılarla bağlantıları olduklarından, Yunan paralarını topraklarımızda bulmak mümkün.
Yunanlar özellikle gümüş sikke para basımı yapmışlardır. İlk basılan paralar Aegina, Atina ve Corinth. Bu paraların büyük bir bölümü kabartmalı olarak yapılmıştır.
Büyük İskender döneminde basılan antik Yunan paraları ortalama olarak 3000 TL’den alıcı bulur. Yukarıda vermiş olduğum siteler üzerinden bu paraların fiyat araştırmasını yapabilirsiniz.
Yunanlılar tarafından sadece gümüş para basılmamıştır. Helenistik döneme ait altın özel olarak basılmış paralarda mevcut. Ancak günümüzde bu paralar sadece müzelerde sergilenmektedir. Büyük ihtimalle bir çoğu var olduğu dönemde eritilerek farklı amaçlar için kullanılmıştır.
Okuyunuz: Elinizdeki madeni veya kağıt paraların değeri ile ilgili bilgi almak için Yunan Paraları ve Sikkeleri Ortalama Değerleri başlıklı makaleyi okuyabilirsiniz.
Lidya Parası
Lidyalılar gümüş ve altın parayı ilk kullanan topluluklar olarak kabul edilir. Arpa, buğday gibi tahıllar arkaik dönemde gümüş ile takas edilirdi. Günümüzde Uşak ve Manisa olarak bildiğimiz illerde yaşamışlardır. Lidyalılar madeni parayı icat etmiş ve bu parayı sikke olarak adlandırmışlardır.
Günümüze kadar ulaşmış olan Lidya paraları mevcut. Bu paraların yapımından altın, gümüş, tunç, bakır, nikel ve alüminyum kullanılmıştır. Kullanılan maden, aşınma durumu ve kondisyonuna göre değerleri belirlenir. Üzerlerinde av hayvanları ile yaptıkları mücadelenin resmi olan bir çok Lidya parası ile karşılaşabilirsiniz. Tarihi eser paralar arasında en eski madeni paralar olarak bilinen Lidya paralarını müzayedelerde satılırken görebilirsiniz.
Not: Elinizde bulunan paranın Lidya parasına benzediğini düşünüyorsanız Lidya Paraları ve Sikkeleri Fiyatları başlıklı makaleyi inceleyebilirsiniz.
Bizans Altın Sikkeleri
Thessalonika, Nikaia, Epiros ve Trabzon imparatorluğu Bizans imparatorlukları olarak anılır. Sikkelerde 491 yılından itibaren büyük değişime gidilmiştir. Sikke üzerinde yer alan harfler ile paranın değeri belirlenmiştir. Bazı hanedanlar ve krallar kendi adlarına altın Bizans altın sikkesi basmışlardır.
Bizans sikkelerinde gümüş altın ve bakır metalleri kullanılmıştır.11. yüzyıldan sonra ekonomilerinin kötü olması nedeniyle bakır oranı yüksek, altın oranı düşük olan sikkeler üretilmiştir. Gümüş sikkeler ise altın ve bakıra göre çok az basılmıştır. Bunun nedeni maden kaynaklarının Araplar tarafından ellerinden alınmış olmasından kaynaklanır.
Bakır paralar ise Anastasius’un 498 yılında gerçekleştirmiş olduğu para devrimi ile kendini göstermiştir. Daha küçük para birimleri olarak , küçük alışverişlerde kullanılmıştır.
İlgili Makale: Bizans Paraları ve Sikkeleri Fiyatlandırması
Eski Demir Paralar
Yukarıda madeni olan tarihi eser paralar ve fiyatları ile ilgili detaylı bilgi verdim. Şimdi sizlere Cumhuriyet dönemi eski demir paralar ile ilgili bilgi vereceğim. Bu paraların çil para olması değerini yükseltir. Çil, yıpranmamış, katlanmamış, yeni gibi duran anlamına gelir.
Eski demir paraların satışını yapan bir çok koleksiyon sitesi görebilirsiniz. Bu sitelerde yüksek fiyatlardan sunulmuş satış rakamları ile karşılaşabilirsiniz. Ancak siz satış yaptığınızda o fiyatlara satmanız imkansızdır diyebilirim. Burada satış yapılan rakam müşteri bulma ile alakalıdır. Örneğin; Gökçe koleksiyona ait web sitesinde tedavülde olan 1 kuruşun, 3 TL’den satıldığını görebilirsiniz.
Antika Paralar Nasıl Satılır?
Antika paraları satabilmek için öncelikle yasal olup olmadığını araştırmanız gerekiyor. Bunun için müzeler müdürlüğü ya da bir nümismat ile iletişime geçebilirsiniz. Eğer satışı yasal bir antika paraya sahipseniz, maksimum değerden satmaya çalışmalısınız. Eski para fiyatları, bulduğunuz alıcılara göre değişiklik gösterecektir.
Tarihi eser paralar ile ilgili yukarıda bir kaç web sitesi bıraktım sizlere. Elinizdeki paralar altın veya gümüş değilse, o sitelerde yer alan fiyatlardan daha yükseğine bir alıcı bulamazsınız. Eski paraları satmak için:
- İnternet ortamından karşılıklı anlaşıp satış yapılabilir,
- Yurtdışı Etsy, Ebay, Amazon gibi sitelerde kolaylıkla satabilirsiniz.
- Bir nümismat ile görüşüp fiyat alınabilir.
- Müzayede satışa koyabiliriniz.
- Bireysel koleksiyonerlerden fiyat alabilirsiniz.
Tarihi Eser Paralar ile İlgili Bilmeniz Gerekenler
### Bu paralar genellikle ya miras ya da bulma yoluyla şahısların eline geçmektedir. Olumsuz bir durum ile karşılaşmamak için mutlaka yasal olup olmadığını araştırın.
### Bu tarz paralar satarken değil de, alırken dolandırılma ihtimaliniz yüksektir. Yani gerçek satıcıdan çok dolandırıcı daha çok. Gerçek altın, gümüş ya da bakır ile yapılmış yeni ancak eski gibi gösterilen sikkeler de mevcut. Bunların madeni değeri dışında tarihi bir değeri yoktur.
### Lidya parası, Bizans sikkesi, Roma altını, Osmanlı sikkesi gibi bir çok eski para ile ülkemizde karşılaşabilirsiniz. Eğer bu alanda ilgi sahibiyseniz, sergilendikleri müzeleri ziyaret edip daha detaylı inceleyebilirsiniz.
” Tarihi Eser Paralar ve Fiyatları – Eski Para Değerleri 2022” başlıklı yazımızın sonuna geldik. Aklınıza takılan konularda yorumlar bölümünden iletişime geçebilirsiniz. Sorularınız en kısa zamanda cevaplandırılacaktır.
