Balkan ülkelerinden biri olan Sırbistan yatırım anlamında keşfedilmeyi bekleyen ülkeler arasındadır. Birçok Balkan ülkesi ile sınır komşusu olan ülkede birçok etnik grup bulunuyor. Bu kültürel dinamizm aynı zamanda Sırbistan’da iş kurmak isteyen kişiler için çok önemli bir avantaj oluyor. Avrupa ve Türk tarihinde önemli bir yere sahip olan ülke son yıllarda davetkâr ve misafirperverlikleri ile son derece ilgi çekmektedir. Ülkede yatırım yapmak isteyen kişiler için yaşam koşulları oldukça rahat denilebilir. Aynı zamanda ülkede son derece iyi bir ulaşım ağı bulunuyor. Turizm amacı ile seyahat edenlerin oldukça fazla sayısı bulunuyor. Bu da ülkede önemli bir yatırım amacı olarak görülebilir. Peki Sırbistan’da ne iş yapılır?
Sırbistan’da ne iş yapılır sorusuna farklı şekillerde yanıt verilebilir. Sırbistan’da iş kurabilmek için son derece dinamik bir alan tercih etmeniz gerekiyor. Aynı zamanda devletin de teşviklerle desteklediği bir sektör olması son derece önemlidir. Sırbistan’da iş kurmak için alternatifleriniz son derece geniş olsa da rekabet düzeyi de önemli bir konudur. Bu ülkeye en fazla yatırım yapan Avrupa ülkesi genel olarak İtalya’dır. Ülkenin temel ekonomisi yabancı sermaye desteklidir ve daha çok imalat sektörüne dayanmaktadır.
En temel ekonomi alanı tarımdır. Mısır, arpa, buğday, şeker pancarı ve soya gibi ürünler fazlasıyla yetiştirilmektedir. Ülkede ki fabrikalar genel olarak %50 üzerinde üretim göstermektedir. Bu da geliştirilebilir bir yapı olduğunu ortaya koya. Aynı zamanda ülkenin zengin demir, kömür yatakları mevcuttur. Geçmişte yaşanan çeşitli ekonomik krizler ve ambargolardan ülke oldukça olumsuz etkilenmiştir. Ancak son yıllarda bir hayli toparlanma göstermeye başlamıştır.
Sırbistan’da İş Kurmak
Doğu ve Batı arasında önemli köprülerden biri olan Sırbistan yatırım açısından son derece ideal ülkeler arasında yer almaktadır. İnsanlar arasında az da olsa geçmiş olaylara nazaran birtakım önyargılar bulunuyor. Her iki ülke de zamanla bu önyargıları aşmaya başladı ve yatırım açısından Sırbistan ciddi bir yatırım ülkesi haline gelmeye başladı. Ülkede yaklaşık olarak 8,5 milyon nüfus var ve birçok ülke ile sınır komşuluğu bulunuyor. Bu da Sırbistan’da iş kurmak konusunda kişilere oldukça yüksek bir potansiyel ortaya çıkarıyor. Balkan ülkeleri içerisinde en yüksek büyüme potansiyeline sahip ülkelerden biridir. Türkiye ve Sırbistan arasında hem ekonomik hem de siyasi ilişkiler son derece iyi seviyededir. Bu da Türk girişimciler açısından son derece yüksek bir avantaj sağlamaktadır. Sırbistan hükümeti Türk yatırımcılar da dahil olmak üzere birçok yabancı yatırımcıyı çekmek için ciddi teşviklerde bulunuyor. Yatırım yapılabilecek sektörler başında şunlar gelmektedir:
- Gıda
- Enerji
- Turizm
- Tekstil
- Tarım
- Kimya
- Mobilya
- Otomotiv
- İnşaat
Özellikle inşaat ile ilgili olarak yatırımcılar çok ciddi yatırımlar yapmayı düşünebilirler. Sayılan sektörlerde çok ciddi boyutlarda sanayi tesislerinin olması Sırbistan’ın potansiyeli olan bir ülke olduğunu da göstermektedir. Tarım açısından birçok bitkinin yetiştirilmesi ithalat ve ihracat anlamında ciddi bir potansiyel ortaya çıkarmaktadır. Kişiler kendi sermayeleri doğrultusunda Sırbistan’da iş kurmak konusunda son derece ciddi adımlar atabilmektedir.
Bu ülkeye yatırım yapmanın birçok avantajı vardır. Bunlardan birisi de yatırım mevzuatlarının çok karışık olmamasıdır. Birçok Türk şirketi Sırbistan’a kayısı, zeytinyağı, domates, fındık, unlu mamuller gibi ürünler satmaktadır. Aynı zamanda bu ülkede ki iplik ve kumaş pazarı da Türk firmalarının dinamik gördüğü sektörler arasında yer almaktadır. Sırbistan’dan Türkiye’ye en çok getirilen ürünler içerisinde bakliyat, hububat ve şarap bulunmaktadır.
Sırbistan’da Yapılabilecek İşler
Sırbistan’da yapılabilecek işler konusunda birçok alternatif bulunmaktadır. Öncelikle nüfus açısından son derece dinamik bir ülkedir. Bu nedenle de mağazacılık, konaklama ve birçok alanda rahatlıkla kendi iş yerinizi kurabilme şansı bulunmaktadır. Sırbistan’da yapılabilecek işler arasında şunları saymak mümkündür:
- Tarım ülkesi olduğu için burada yetişen ülkeleri yakın ülkelere pazarlayabilirsiniz.
- Türkiye ile ekonomik ilişkiler geliştirilmeye başlandığı için Türkiye’den ürün satışını burada yapabilirsiniz.
- Cafe ya da restoran benzeri yemek yenilebilecek mekânlar açabilirsiniz.
- Genç nüfus yoğunlukta olduğundan eğlence mekânları son derece iyi bir yatırım olarak değerlendirilebilir.
- Turizm potansiyeli yüksek bir ülkedir. Bu nedenle de tur şirketi ya da organizasyon firması kurarak yurt dışından gelen kişilere hizmet verebilirsiniz.
- İnşaat sektörü en dinamik sektörlerdendir. Bu alanda şirket kurabilirsiniz.
- Üretim tesisi kurarak farklı sanayi dallarında bir yatırım gerçekleştirebilirsiniz.
Tüm bunlar yanında mağazacılık burada çok ideal bir iş olabilir. Spor giyim ürünleri, ayakkabı mağazası, bebek giyim ürünleri, oyuncak mağazaları son derece verimli bir yatırım olabilir. Bu yatırımlar için kişilerin öncelikle çok iyi bir fizibilite araştırması da yapması gereklidir. Buraya yatırım yaptığınız anda Sırbistan’a komşu olan tüm ülkelere de çeşitli yatırımlar gerçekleştirme şansı doğuyor. Çünkü Sırbistan’ın kendisine komşu olan birçok ülke ile serbest ticaret anlaşmaları bulunuyor. Bu anlaşmalar kapsamında Hırvatistan ile Slovenya haricinde diğer komşu ülkelere vizesiz olarak seyahat etme şansınız bulunuyor. Sırbistan tüm bunların yanında yatırımcılara da ciddi devlet destekleri sağlamaktadır. Sırbistan’da iş kurmak isteyen kişiler bu avantajları rahatlıkla değerlendirebilirler.
Sırbistan Yatırım Teşvikleri
Sırbistan ülkesi yabancı yatırımcıların yatırım hacimlerini artırmaları için çok ciddi teşvikler sunmaktadır. İstihdam sayısına ve yatırımın miktarına göre devletin teşvikleri de değişmektedir. Sırbistan yatırım teşvikleri arasında şunlar sayılabilir:
- Yatırımcı 200 milyon Euro üzerinde yatırım yapma kararı alırsa en az 1000 istihdamlı bir yatırım gerçekleştirirse devlet, yatırımının tutarının %25’ini sağlamaktadır.
- Projesinin değeri 50 milyon Euro üzerinde olan ve en az 500 kişiye istihdam olanağı sağlayan yatırımcılar ise projelerinin maliyetinin %20’si yine Sırbistan devleti tarafından karşılanmaktadır.
- Yatırımının değeri 8 milyon ve üzerinde olan yatırımcılar eğer en az 100 kişiye istihdam sağlarlarsa bu yatırımcılar 10 yıl boyunca vergiden muaf tutulacaklardır.
- Bu teşvikler arasında aynı zamanda duran varlıklar, SSK primleri, maaş vergisi gibi vergilerde de %50 vergi indirimleri bulunmaktadır.
Sırbistan devleti son yıllarda vermiş olduğu teşvikleri bir hayli artırmaktadır. Birçok teşvik programını hayata geçirerek ülkenin ekonomik durumunda çok ciddi iyileşmeler meydana getirmeye çalışıyorlar. Özellikle Sırbistan Yatırım ve İhracatı Geliştirme Ajansı yabancı yatırımcılara çok ciddi bir önem vermektedir. Türkiye’de ki birçok iş insanı Sırbistan’a davet ediliyor ve ülkenin yatırım açısından son derece yüksek potansiyele sahip olduğunu belirtiyorlar.
Sırbistan Oturum ve Çalışma İzni
Sırbistan oturum ve çalışma izni orada iş kurmak isteyen kişiler açısından son derece önemli izinlerdir. Bu ülkeye seyahat edecek olan Türk vatandaşları 6 aylık süreler içerisinde 3 aylığına vizeden muaf tutulmaktadırlar. Üç aya kadar olan seyahatlerde hiçbir surette vize alınma şartı bulunmuyor. Ancak eğer çalışma ve oturum izni alacaksanız biraz daha karmaşık bir süreç içerisine girebilirsiniz. Bu işlemler sırasında başvuru formu ve diğer tüm yazılı belgelerin Kiril alfabesi ile doldurulması gereklidir. Aynı zamanda banka hesabı açmak ve belgeleri büroya teslim etmek için oldukça uğraş sarf etmeniz gerekiyor.
Sırbistan’da iş kurmak istiyorsanız bunun için bir çalışma ve oturma vizesine ihtiyacınız olacaktır. Çalışma izni almanın en kolay yolu da burada bir iş yeri açmaktır. Ancak bu işlemler karşısında da birçok belge hazırlamanız gerekiyor. Hazırlanması gereken evraklar arasında şunları saymak mümkündür:
- Pasaport (güncel olmalı ve içerisinde boş sayfa bulunmalı)
- Başvuru formu (istenilen dilde doldurulması gerekli)
- Seyahat sağlık sigortası ve dilekçe
- Karşı taraftan gönderilen bir davetiye
- İş yeri açma ile ilgili belgeler
- İş projenizin detayları
- Finansal ve eğitim durumunuzu gösteren belgeler
- Biyometrik fotoğraf, nüfus cüzdan fotokopisi, tam vukuatlı nüfus kayıt örneği
- İşveren belgeleriniz
Gibi birçok belgenin zamanında hazırlanması ve Sırbistan Konsolosluğu’na teslim edilmesi gereklidir. Bu işlem yapılırken gerekli vize ücretlerinin zamanında ilgili bankalara yatırılması da gerekiyor. Aynı zamanda Sırbistan’da bir banka hesabı açtırmanız da en önemli çalışma vizesi işlemleri arasında yer almaktadır. Oturma vizesini belirli sürelerle alabiliyorsunuz. Ancak zamanı dolduğunda bu vize işlemini yenileme şansınız da bulunmaktadır. Bu ülkede gayrimenkul satın almak oturma izni almak için en pratik yollardandır. Ancak gayrimenkul satın alırken eski yerleşim yeri ve kırsal kesim tercih etmemeye özen gösterilmesi gereklidir.
Not: İş kurmak istiyorsanız, 100 adet Yeni İş Fikirleri başlıklı makalemizi inceleyerek farklı fikirler edinebilirsiniz.
Sırbistan’da İş Kurmanın Avantajları
Sırbistan’da iş kurmanın avantajları birçok Türk yatırımcısını cezp etmektedir. Bu ülkede yatırım yapmanın en büyük avantajı düşük vergilerdir. Aynı zamanda işsizlik oranı fazla olduğu için yatırımlarınız için çalışması gereken işgücünü daha kolay şekilde bulabilirsiniz. Sırbistan’da iş kurmak isteyen kişiler bu ülke tarafından oldukça iyi teşviklerle desteklenmektedir. Sırbistan’ın birçok komşu ülkesi ile serbest dolaşım anlaşması imzalamış olması sizin için çok ciddi bir pazar ortamı yaratmaktadır. Son derece avantajlı bir ülke olan Sırbistan firma kurmak açısından beklentilere en iyi şekilde yanıt vermektedir.
Aynı zamanda bu ülkede yatırım yapan kişiler üretim için satın aldığınız makineler konusunda gümrük vergisinden ve KDV tutarlarından da muaf tutulmaktasınız. Vergi oranları diğer Avrupa ülkelerine göre çok düşüktür. Hatta diğer Avrupa ülkelerinde %18 olan KDV, Sırbistan’da %10 olarak alınmaktadır. Bu durumda yatırımcılar açısından büyük bir avantajdır. Yüklü bir yatırım yapmak isteyen kişiler projelerine devlet tarafından önemli destekler alabiliyor.
Birçok avantajın yanında aynı zamanda burada çok düşük işletme maliyetleri de yatırımcıların ilgisini çeken konulardandır. Diğer ülkelerle kıyaslandığında Sırbistan’da daha düşük maliyete son derece yüksek standartlarda bir işletme kurmak mümkün olabilmektedir. Avrupa Birliği’ne yakın olması bu ülkenin Avrupa’ya en kolay şekilde ulaşabilmeniz açısından önemlidir. Aynı zamanda yüksek pazar potansiyeli vardır. Ucuz ve kalifiye iş gücü bulunması da önemli avantajlardandır. Balkan ülkeleri içerisinde 3. Büyük nüfusa sahip ülkedir ve bu da yatırım açısından ciddi bir potansiyeldir.
Not: Yurtdışında dükkan açmak istiyorsanız 100 Adet iş Yeri Açma Fikirleri başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.
Sırbistan’da İş Kurmak İçin Bilinmesi Gerekenler
Sırbistan’da iş kurmak için öncelikle ciddi bir pazar araştırması yapmanız gerekmektedir. Yatırım alanı olarak en dinamik olan sektörü tercih etmeniz gerekiyor. Aynı zamanda rakip analizi yapmanız ve farklı ülkelere ürün satışı yapılıp yapılamayacağı gibi konuları değerlendirmeniz gereklidir. Hangi yatırımlara ne kadar devlet teşviki verildiğini bilmeniz de son derece önemli bir kriterdir.
Sırbistan son yıllarda birçok yatırımcı açısından ciddi bir yatırım ülkesine geliyor denilebilir. Birçok büyük Türk firması şimdiden yatırımlarını bu ülkeye yönlendirmeye başladı denilebilir. Aynı zamanda iki ülke arasında hem siyasi hem ekonomik hem de kültürel açıdan ciddi ilerlemeler kaydedilmiştir. Karşılıklı yatırımların artırılmasına yönelik olarak birçok çok ciddi girişimlerde bulunulmaktadır. Araştırmaları iyi yapmak, serbest ticaret bölgelerinde ne tür yatırımlar yapabileceğinize karar vermek bu süreçte son derece önemlidir.
Projelerinizin yüksek maliyetli olması durumunda devletin sizlere sunacağı teşviklerden mutlaka yararlanmalısınız. Aynı zamanda oturma ve çalışma izni gibi prosedürleri zamanında yerine getirmeniz önerilmektedir.
kaynak: https://www.quora.com/What-is-a-good-business-idea-in-Serbia
