Kiraz hem tadı hem de getirisi bakımından oldukça avantajlı bir meyve. Akdeniz, Karasal ve Ilıman iklimlerde çeşitlerine göre kiraz yetiştiriciliği yapabilirsiniz. Güneşi ve düşük nemli bölgeleri seven Kiraz ağacı için uygun şartları taşıdığınızda Türkiye’nin bir çok ilinde yetiştiriciliğini yapabilirsiniz. Tatlı kiraz olarak bilinen Napolyon kirazı özellikle diğer çeşitlerine oranla daha değerlidir. İri ve siyaha kaçan kırmızı rengiyle hem değerli hem de diğer çeşitlerine oranla yetiştiriciliği daha zordur. Kiraz nasıl yetiştirilir diyenler için bu yazımızda detaylı bir bilgi rehberi hazırladık. Yazımızı sonuna kadar okuduğunuzda sizde kolaylıkla bir kiraz bahçesine sahip olup, bakımı, gübreleme ve budama gibi ihtiyaçları bireysel olarak karşılayabilirsiniz.
Okuyunuz: En Karlı Tarım Ürünleri
Kiraz Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır
Kiraz yetiştiriciliğine başlamak istiyorsanız öncelikle tohum ile mi yoksa hazır fide satın alarak mı başlayacağınıza karar vermelisiniz. Tabi en mantıklı olan seçenek hazır aşılanmış bir fide satın almak. Bu sayede en az 2-3 yıl avantajlı olacaksınız. Zira internette güvenilir sitelerde 5 yaşında kiraz fidesi 150 TL’den satılıyor. Kiraz verimi göz önünde bulundurulduğunda oldukça uygun bir fiyat. Bulunduğunuz bölgelerdeki ziraat kooperatiflerinden daha uygun fiyata temin etmeniz mümkün.
Satın aldığınız hazır fidelerin boyu ortalama olarak 1.5 metre ile 2 metre arasında değişir. Size yetiştirildiği toprak saksı ile birlikte gönderilir. Fideyi çıkarmadan önce toprağınızı ayarlamanız gerekiyor. Öncelikle toprağınızı bütün yabani otlardan temizleyin. Temizlik işleminden sonra organik olarak temin edeceğiniz veya hazırlayacağınız gübre ile toprağınızı karıştırın. Bu aşamada toprağın ph derecesini ölçmeniz gerekiyor. Kiraz yetiştiriciliği için ideal ph seviyesi 6.5’tir.Yani kiraz asitli toprağı sever. Eğer ph+ seviyesini ölçüm yaptıktan sonra yükseltmek isterseniz yanmış kireç, yükseltmek isterseniz de kükürt kullanabilirsiniz.
Toprağınızı hazırladıktan sonra aldığınız fidenin saksısı boyutunda toprakta delikler açın.3-5 cm’ye kadar daha derin kazabilirsiniz. Fideyi etrafında sarılı olan poşet veya plastik gibi yabancı maddelerden kurtarın ve toprağa yerleştirin. Kök hizasına kadar toprağa gömülü olduğuna emin olun. Tüm bu işlemleri yaptıktan sonra sıra geldi sulama aşamasına. Diğer tarım ürünlerinden farklı olarak ekim yaptığınız anda toprağı sulamanız gerekiyor. Kök bu sayede toprağa daha çabuk uyum sağlayacaktır. Sulamayı yavaş yavaş yaparak su birikmesini önleyebilirsiniz.
Ekim işlemi bittikten sonra kiraz fidesinin etrafını çıtalar ile sarın ve fideyi ip ile dik vaziyete getirin. Fide genç olduğundan eğilmeye meyillidir. Bu sayede kiraz ağacınız dik bir şekilde yetişecektir. Daha detaylı bilgi için aşağıda yer alan kiraz ekimi aşamasını inceleyin.
Okuyunuz: Tarım ve Hayvancılık
Kiraz Çeşitleri ve Türleri
Kiraz ılıman iklim bölgesinde yetişen bir tarım ürünüdür. Farklı bölgelere uyum sağlayacak kiraz çeşitleri de mevcuttur. Bir çoğu yabancı dilden dilimize giren bu türler aşağıda sırasıyla yer almaktadır. Kiraz yetiştiriciliği yapacak olanlar iklim bölgesine göre tercihte bulunabilirler.
- Bing Kirazı
- Kara Tartar
- Napolyon Kirazı
- Stella
- İmparator Francis
- Kristin Kirazı
- Lambert Kirazı
- Siyah Douglas
Kiraz Ne Zaman Çıkar
Kiraz ilk bahardan sonra yani cemre toprağa düştükten sonra çıkmaya başlar. Ancak verim alabilmeniz için ilk baharda ve son baharda mutlaka budama yapmanız gerekiyor. Hastalığa ve bakterilere karşı oldukça müsait bir meyve türü. Bu nedenle hastalıklı dalları kesmeniz gerekir. İlk baharın sonlarında çıkmaya başlayan kiraz ağacını haziran sonuna kadar hasat etmelisiniz .Aksi taktirde dalında duran kirazlar kurtlanmaya ve dökülmeye başlayacaktır.
Okuyunuz: Lavanta Yetiştiriciliği
Kiraz Ağacı Ne Zaman ve Nasıl Budanır
Kiraz ağacının budaması belirli mevsimlere bağlı değildir. Ancak genellikle ilk baharın ve son baharın başlangıcında budama işlemi yapılır. Diğer meyvelere göre daha kolay hastalık kaptığından çürümüş veya zarar görmüş dalları çıktığı gövdeden itibaren budamanız gerekiyor. Bu sayede hem daha düzenle büyüme hem de ağacın oksijen almasını sağlamış olursunuz. Aksi taktirde diğer dallarda hastalık kapacaktır.
Budama işlemini yapmak için budama makası kullanın. İlk baharda yapacağınız budama ile meyve açma evresinde daha olgun ve sağlıklı meyveler sizi bekliyor olacak. Son baharda ise kışa hazırlanan kiraz ağacı soğuğa elverişli olur. Çürümenin diğer dallara ulaşmasını engellemiş olursunuz.
Kiraz Ağacı Bakımı
Kiraz ağaçlarının bakımı için aşağıdaki aşamaları uygulayabilirsiniz.
- İlk baharda ve meyve hasadı aşamasında kuşlar ağaçlarınızın etrafında gezinir. Meyve vermek üzere olan tomurcukların erken tüketilmesi veriminizi büyük oranda düşürür. Kuşlardan ağacınızı korumak için tor şeklinde tül ağ kaplayarak ağacınızı koruyabilirsiniz. Bu madde ziraat malzemeleri satan işletmelerde bulunur. Güneşi ve oksijeni engellemez.
- Kış aylarında karşı dayanıklılığı arttırmak için ağaç gövdesini bir bez ile sarın. Bunun sargı bezi gibi düşünebilirsiniz. Bu sayede aşırı soğuk ve don olaylarına karşı bitki gövdesini korumuş olursunuz.
- İlk bahar ve yaz aylarında kiraz ağacını bolca sulayın. Toprağın nemini sürekli elinizle ölçün. Meyve verim aşamasında kiraz ağacının suya olan ihtiyacı fazladır. Ancak ağaç kökünde su birikintisi olmaması için dikkat etmelisiniz. Aksi taktirde ağaç kökünde çürüme meydana gelir.
- Kiraz hasadı yapacağınız zaman el ile toplamak yerine sallayarak doğal olarak düşmesini sağlayın. Aksi taktirde tomurcuklarda kalan kiraz sapları bir sonraki sene meyve vermesini engelleyecektir.
Kiraz Ağacı İlaçlama ve Gübre
Gübreleme: Her yıl ilk baharda gübreleme yapmanız gerekiyor. Bunun nedeni meyvelerin daha iyi ve verimli olması içindir. Gübreleme yapmak ağacın daha fazla meyve vermesine yardımcı olacaktır. Gübreyle birlikte toprağın ph seviyesini ölçmeyi ihmal etmeyin. Ölçüm sonrası ideal seviyeye getirmek için kireç veya kükürt kullanabilirsiniz.
İlaçlama : Japon böcekleri, tırtıl ve yaprak bitleri kiraz ağacının en büyük düşmanıdır. Bu haşereler ile mücadele etmeniz için ağaçlarınızı ilaçlamanız gerekiyor. Ancak ilaçlama yaparak mutlaka organik ilaçlar kullanmanızı tavsiye ederiz. Kullancağınız kimyasal ilaçlar hem doğaya hem de yiyeceğin kirazın kalitesine zarar verecektir.
Not: Meyve sinekleri ile mücadele etmeniz gerekmez. Bu sinekler sadece dış yüzeye konar ve çürümüş olan kiraz tanelerini yer. Kiraz yetiştiriciliği yapanların bu sinekler için ilaç kullanmaması gerekir.
Kiraz Ağacı Ne Zaman Dikilir
Kiraz ağacı hem ilk baharda hem de son baharda dikilebilir. Peki hangisini tercih etmelisiniz. Bunun için en iyi seçenek son bahardır. Eylül veya ekimin başı gibi dikim yaptığınızda fideleriniz son bahara dayanaklı olacaktır. Bir sonraki soğuk mevsimler için bağışıklık kazanacağı anlamına gelir. Don olaylarının çok yaşandığı bölgelerde yaşıyorsanız ağaç fidelerin gövdesini mutlaka sarın.
Okuyunuz: Safran Nerede Yetişir
Bilinen Kiraz Ağacı Hastalıkları ve Zararları
Kiraz ağacınız hastalandığı zaman deneme yanılma yönteminden ziyade profesyonel olarak yaklaşmalısınız. En bilinen kiraz hastalıkları leke, çürük, küllenme ve mantardır. En bilineni ise kara düğüm mantarı. Bu hastalıklar kiraz veriminde düşüşe neden olur. Hatta ağacınız tamamen çürüyüp işlevselliğini yitirebilir.
Dikkat etmeniz gereken en önemli konu ise nem oranıdır. Kiraz nemli bölgeleri sevmez. İhtiyaç duyulan orandan fazla nem var ise mantar üremesi için müsait olduğu anlamına gelir. Bu gibi durumlarda mantarlı bölgeleri kesmelisiniz. Aksi taktirde bakteriler tüm bölgelere yayılacaktır.
Kiraz Hangi Mevsimde Yetişir
Kiraz yetiştiriciliği yapmak için Türkiye ideal bir ülkedir. Karasal, Ilıman ve Akdeniz ikliminin yaşandığı bölgelerde kiraz yetiştiriciliği yapabilirsiniz. -4 C° ile 35 C°’ye kadar dayanıklılık gösteren bir tarım ürünüdür. Türkiye’de en çok Ege ve Akdeniz bölgesinde yetiştirilir. Boyutları 12 metreye kadar çıkan kiraz ağaçları ile 10-15 yaşına kadar maksimum verimi alabilirsiniz. Bir kiraz ağacı ortalama olarak 35-50 kilo arasın meyve verecektir.
Kiraz Tohumu ve Fidesi Ekimi
Kiraz tohumu ile ekim yapmak oldukça zor. Kiraz tohumunu önce suda bekletip daha sonra buz dolabına alarak, 1 yıl boyunca doğal ortamı yaşamasını sağlayabilirsiniz.1 yıl kadar buz dolabında beklettiğiniz tohum çimlenmeye başlayacaktır. Bu aşamada toprağa ekim yapabilirsiniz. Ancak profesyonel olarak çimlendirmeyi bilmediğiniz taktirde başarılı olma şansınız çok düşük. Kiraz yetiştiriciliği yapmak için en iyi seçenek fide ile ekmeye başlamaktır.
Fide ekimi yapmadan önce toprağın drenajlı olduğuna emin olun. Yapay olarak toprağınızı yükseltip bu bölgelere ekim yapabilirsiniz. Ekim aşamasında eski kurumuş ağaç yaprakları ve doğal gübreler ile toprağınızı karıştırın. Eğer bir bahçe kuracaksanız bu fidelerin birbirine mesafesi en az 2-3 metre arasında olmalıdır. Aksi taktirde kiraz ağacının kökleri besin alma açısından birbiri ile rekabete girer. Bu da verimin düşmesine neden olur.
Bodur kiraz yetiştiriciliği de son zamanlarda oldukça popülerdir. Ancak alacağınız verim standart kiraz ağacına göre düşüktür. Ayrıca bodur kiraz ağacı yaşam süreleri düşük olur ve kökleri standart kiraz ağaçları kadar sağlam değildir.
”Kiraz yetiştiriciliği ve Kiraz Nerede Yetişir‘ başlıklı makalemizin sonuna geldik. Aklınıza takılan sorularda yorumlar bölümünden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Kaynak: Tarım Orman
