Gezen Tavuk Yetiştiriciliği

Halk arasında köy yumurtası üretimi olarak bilinen salma tavukçuluk, tavukların özgürce dolaşarak güneş sayesinde her türlü mineral ve gıdaları alması olarak bilinen bir tarımsal faaliyettir. Bu iş koluna özgür tavuk modeli veya gezen tavuk yetiştiriciliği de denmektedir. Doğal tavuk yumurtası üretimi sağlayan bu iş kolu hem organik yumurta üretimi sağlaması hem de yüksek gelir getirmesi nedeniyle son yıllarda popülerleşmiştir. Şehirleşmenin yaygınlaştığı günümüzde, organik ürünlere olan ihtiyacın artması, salma tavukçuluğa olan ilginin de artmasına neden olmuştur. Bu sebeple gezen tavuk çiftliği kurulumu, gezen tavuk yumurta verimi arttırma gibi sorular da bu alanda başarı elde etmek isteyen girişimcilerin merak konusu olmuştur.

Gezen tavuk yetiştiriciliği tavuk sayısına göre kümes yapımı ve geniş bir arazi temin edilmesi ile başlar. Zaten bu tavuk üretiminin temel mantığı da tavukların dışarıda daha çok zaman geçirmesi ve doğal yöntemlerle büyümesidir. Bu alanda başarı elde etmek isteyen girişimciler yemlik, suluk ve gıda gibi hususlarda büyük özen ve dikkat göstermeli ve gerekli tüm koşulları sağlamalıdır. Aynı zamanda doğru bir pazarlama tekniği geliştirmek de gezen tavukçulukta başarılı olmanın temel sırrıdır.

Gezen tavuk yetiştiriciliği devlet desteği sayesinde de kazançlı bir iş kolu haline getirilebilir. Bunun için devlet tarafından pek çok teşvik programları sunulur. Bu sayede girişimciler hem doğal yumurta üretimi yaparak vatandaşların organik beslenmesini sağlar hem de yüksek gelir elde eder. Tüm bunlar için gezen tavukçuluğun tüm aşamalarının özen ve dikkatle uygulanması ve çiftlik kurulumunun gerekli şartlar dahilinde yapılması gerekir. Böylece kısa sürede bu iş kolundan verim alınabilir.

Not: Gezen tavuk yetiştiriciliği bulunduğunuz bölge için uygun değilse, En Karlı Hayvancılık Fikirleri başlıklı yazımızdan farklı fikirler edinebilirsiniz.

Gezen tavuk yetiştiriciliği öncelikle arazi seçimi ile başlar. Bu iş kolunun temel amacı, tavukların arazide özgürce zaman geçirmesi ve güneş ışınlarından gerekli vitamin ve mineralleri almasıdır. Bu nedenle geniş bir arazi edinmek temel şarttır. Arazi seçiminin ardından ırk seçimi ve kümes yapımı gibi aşamalar gelir. Doğru kümes şartları, doğru ırk seçimi ve doğru besi yöntemleri ile bu alanda yüksek üretim elde etmek mümkündür.

Gezen tavuk yetiştiriciliği yapmak isteyenler işe arazi seçiminin ardından kümes yapımı ile devam etmelidir. Kümes yapımında mutlaka her tavuk başına gerekli alan ayrılmalı ve bu alan doğru hesaplanmalıdır. Ancak kümesin büyük olmamasına dikkat edilmelidir. Aksi halde hayvanlar hastalanabilir. Aynı zamanda kümes hayvanlarının kışın üşümemesi için gerekli izolasyon sisteminin kurulması gerekir. Kümes içerisindeki sıcaklık ise ortalama 20 derece olacak şekilde ayarlanmalıdır. Kapalı kümesin tabanı ıslak olmamalı ve sık sık havalandırma yapılmalıdır.

Gezen tavuk yetiştiriciliği tavukların dışarıda kendilerince gezmesi olarak nitelendirildiği için alınan güneş ışını miktarına dikkat edilmelidir. 16 saatlik ışık programının ardından 8 saat istirahat verilmelidir. Ayrıca ırk seçiminde de dikkatli olmak gerekir. Tavuk cinslerinin aşıları tam yapılmalı ve doğru yem programı ile yetiştirilmelidir. Civcivlerin geldikleri ilk günden itibaren yemlik ve suluk ayarlanmalı ve adaptasyon süreci için ilk 10 – 15 günde sürekli ışık yakılmalıdır. Aynı zamanda ilk 10 – 25 gün içerisinde kümeste tutulmalıdır.

Gezen Tavuk Yumurta Verimi Arttırma

Gezen tavuk yumurta verimi arttırma için yetiştiricilik şartlarına doğru bir şekilde uymak gerekir. Tavukların yumurta veriminin artırılmasının başlıca şartı, yem ve beslenmedir. Çiftliğe alınan yarkalar, ilk günden başlayarak yarka yemleri ile beslenmelidirler. Böylece %5/10 yumurta verimine ulaşırlar. Sonrasında ise rasyonda belirlenen yumurta yemi ile beslenebilirler. Tavukların yemlenmesinde dışarıdan verilen gıdaların miktarı doğru bir şekilde ayarlanmalı ve her güne uygun farklı ölçülerde yem verilmelidir.

Tüm bunlara ek olarak gezen tavuk yetiştiriciliği sırasında yumurta verimini etkileyen bir diğer faktör ise tavuk ırkı seçimdir. Eğer yanlış bir ırk seçimi yaparsanız büyük zorluklarla karşılaşırsınız. Ülkemizde gezen tavukçuluk için genellikle Lohman Brown, Ligorin gibi ırklar tercih edilir. Ayrıca ışık oranın doğru bir şekilde ayarlanması da yumurta verimini artıracaktır. Taukların toplamda 16 saat gün ışığı altında olması gerekir.

Gezen Tavuk Çiftliği Kurulumu

Gezen tavuk yetiştiriciliği, gezen tavuk çiftliğinin kurulması ile başlar. Bunun için arazi seçiminin ardından kümes yapımına başlanmalıdır. Kümes yapımında öncelikle hayvan sayısı dikkate alınmalıdır. Kümes içerisinde her tavuk başına ortalama 4 m2’lik bir alan ayrılmalıdır. Yani, 8 x 8 m bir alanda ortalama 16 tavuk beslemek mümkündür. Buna ek olarak kümes içinin sizin yumurta toplamanız ve gübre küremeniz için ek alana sahip olduğundan da emin olmanız gerekir.

Gezen tavuk çiftliği kurulumu kümes yapımında diğer detayları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;

Kümesin yapılacağı malzeme kışın çok soğuk, yazın ise çok sıcak ortam yaratmamalıdır. Genellikle betonerme, prefabrik, sandviç veya izalasyonlu çadır kümesler tercih edilmektedir.

Kümes tabanı ince bir betondan yapılmalı ve ortalama 6 – 7 cm kalınlığında talaş serilmelidir.

Kümeste havalandırma için pencereler yer almalıdır. Pencereler özellikle kış aylarında güneş girmesi ve havalandırma için önemlidir.

Her kümes içerisinde tavuk sayısına uygun olarak 15 – 30 cm tüneme yerleri bulunmalıdır.

Tüneme yerleri veya diğer adıyla tünek, 4 cm tahta çivi ile inşa edilebilir.

Tünek yüksekliğinin zeminden 7 cm yüksek olması gerekir.

Kümes içerisinde tavuklar için ortalama 33 cm bir folluk bulundurmak da şarttır. Böylece 4 – 5 tavuk için bir folluk yeterli olacaktır.

Gezen tavuk çiftliği kurulumu için yukarıda da belirttiğimiz gibi geniş bir araziye ihtiyacınız olacaktır. Bu sayede tavuklar gün boyu açık havada rahatlıkla gezer ve yumurta kalitesi de daha yüksek olur. Bu alanın çitlerle veya tellerle çevrilmesi ise tavukların kaçmasını veya diğer hayvanların araziye girmesini engeller. Daha elverişli bir gezen tavuk yetiştiriciliği için kümesleri açık alana yakın tutabilirsiniz. Böylece tavukların kümeslere erişimi daha kolay olacaktır.

Gezen (Salma) Tavuk Yumurtası Alan Firmalar

Organik yumurtaya olan talebin yüksek olması nedeniyle özellikle şehirlerde bulunan firmalar köy yumurtası satışı yapan işletmelere başvururlar. Birçok girişimci gezen tavuk yetiştiriciliği yaparak yüksek gelir elde etmek ister. Bu bağlamda gezen tavuk yumurtası alan firmalar işletmeler ile anlaşma yaparak üretime katkıda bulunurlar. Bu sayede büyük firmalarla anlaşma yaparak daha çok alıcıya ulaşmak mümkündür. Tavuk yumurtası alan firmalara hem internet üzerinden hem de bulunduğunuz ilçe veya ile yakın çevreden birçok işletme bulmak mümkündür.

Gezen Tavuk Yumurta Üretimi

Gezen tavuk yumurta üretimi farklı faktörlere göre değişmektedir. Genellikle tavukların iyi bir verim vermesi için uygun kümes şartları aranır. Ancak buna ek olarak tavukların doğru bir şekilde beslenmesi ve açık havada zaman geçirerek yeterli miktarda güneş ışını alması da oldukça önemlidir. Ayrıca gezen tavuk yetiştiriciliği alanında yumurta üretimini etkileyen temel husus, tavuk cinsi olarak bilinmektedir.

Yumurtlayan tavuk ırklarının gövdesi et tavuklarına nazaran daha küçük olur ve beyaz veya kahverengi yumurta yumurtlarlar. Renkler dışında beyaz veya kahverengi yumurtalar arasında bir fark bulunmaz. Beyaz yumurtalar genellikle Leghorn soyuna ait olurlar. Kahverengi olanlar ise Rhode Island Red ırkına aittir. Gezen tavuk yumurtası üretiminde yıllık ortalama 320 – 340 adet yumurta elde etmek mümkündür.

Gezen Tavukçuluk Devlet Desteği ve Teşvik

Sermayesiz olarak gezen tavuk yetiştiriciliği yapmak isteyenler çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarından destek alabilirler. Bunun için devlet desteği adına istenen belgeleri Tarım Orman Müdürlükleri, Kalkınma Ajansları, Kırsal Kalkınma Kurumu ve diğer bu gibi özel kuruluşlara sunmak yeterli olacaktır. Aynı zamanda gezen tavukçuluk devlet desteği kapsamında KOSGEB tarafından arazi alımı, kümes kurulumu ve diğer konularda destek verilmektedir. Ancak KOSGEB canlı hayvan satın alınması için herhangi bir destek sağlamaz. Ayrıca Ziraat Bankası da tavuk çiftliği kurmak isteyenlere kredi imkanları sunar.

Salma (Gezen) Tavukçuluk Yapanların Yorumları

Salma(gezen) tavukçuluk, her ne kadar kolay ve az sermayeli bir alan olsa da bu alanda başarı elde etmenin yolu gerekli yöntemleri uygulamaktan geçer. Bu bağlamda, salma tavukçuluk alanında başarı elde etmiş girişimcilerin yorumlarına bakacak olursak aşağıdakileri gözlemleriz;

Tavuk ırkı doğru bir şekilde seçilmelidir.

Kümes tabanı nemli olmamalı ve kümes devamlı havalandırılmalıdır.

Kümes fazla büyük olmamalıdır. Aksi halde kışın ısıtmak zor olur.

Kümes içinde hava sıcaklığı ortalama 20 derece olmalıdır.

Tavukların beslenmesi için buğday, arpa gibi yemler araziye dağıtılmalıdır. Ek gıdalar düzenli olarak haftanın günlerine eşit paylaştırılmalıdır.

Gezen tavuk yetiştiriciliği için tavukların rahatlığı açısından kümesler ideal boyutta olmalıdır.

Tavuklar için yemlik ve suluk temininin yapılması da şarttır.

Ticari bir faaliyet olduğu için yumurtaların iyi bir şekilde temizlenmesi adına gerekli ekipmanlar temin edilmelidir.

Yumurtaların doğru bir şekilde pazarlanması için firmalarla anlaşmak veya internet üzerinden sağlam bir satış hizmeti sunmak gerekir.

Not: 2022 yılında yaşanan enflasyon artışı yumurta fiyatlarının yükselmesine neden olmuştur. Bu durum organik tavuk yumurtası ile normal fabrikasyon yumurtaların fiyat açısından birbirine yaklaşmasına neden oldu. Gezen tavuk yetiştiriciliği yapacağınız zaman bu şartları göz önünde bulundurmanız gerekmektedir.

kaynak: https://organicfarmermag.com/2020/03/organic-poultry-production-for-meat-and-eggs/