Büyükbaş hayvancılık ülkemizde çok eski yıllara dayanan bir iş kolu olarak bilinmektedir. Büyük özen ve dikkat gerektiren büyükbaş hayvan yetiştiriciliği karlı bir işletmecilik alanı olsa da belirli kurallar çerçevesinde yapılmalıdır. Büyükbaş hayvanların hem eti hem de sütü ülkemizde talep gören temel besinler olduğu için bu alanda gerçekleştirilen üretim sürekliliğe sahiptir. Ancak bu alanda faaliyetlere başlamadan önce büyükbaş hayvan çiftliği kurulum maliyeti, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği hibe ve devlet destekleri ve buna benzer konularda bilgi edinmek ve sağlam bir proje ile başlamak gerekir.
Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği ülkemizin neredeyse her bölgesinde gerçekleştirilebilen bir hayvancılık faaliyetidir. Bunun ana nedeni ülkemizin iklim koşulları açısından büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine uygun koşullar barındırmasıdır. Büyükbaş hayvanların temel besin unsuru otlak olarak bilinir. Bu açından da ülkemiz elverişli bir konumadır. Ayrıca son yıllarda kentleşmenin büyük oranda artması büyükbaş hayvancılık alanında açığa neden olmuştur. Bu husus da göz önüne alındığında büyükbaş hayvancılık kazanç getiren iş dalları arasında yerini almaktadır.
Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği farklı amaçlarla yapılabilmektedir. Bu doğrultuda söz konusu amaçlar kapsamında büyükbaş çiftliği kurulumu yapılmalıdır. Genel anlamda bakacak olursak büyükbaş hayvancılığın başarılı bir şekilde ilerlemesi ve kazanç getirmesi yetiştiriciliğin temel unsuru olan çiftlik kurulumuna bağlıdır. Bu nedenle büyükbaş hayvancılık faaliyetine başlamadan önce bütçe hesaplamaları, alan seçimi, barınak kurulumu için gerekenler, ekipman temini, hayvan alımı gibi tüm faktörler göz önünde bulundurulmalı ve gerçeğe en yakın maliyet hesaplaması yapılmalıdır.
Not: Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği bulunduğunuz bölge için uygun değilse, En Karlı Hayvancılık Fikirleri başlıklı yazımızdan farklı fikirler edinebilirsiniz.
Büyükbaş Hayvan Yetiştiriciliği
Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapmak isteyenler öncelikle belli başlı kurallar çerçevesinde hareket etmelidir. Belirli aşamalardan oluşan büyükbaş hayvancılık yüksek gelir getiren bir sektör olsa da bu alanda özen, sabır ve dikkat başlıca unsurlardır. Barınak kurulumu, alan seçimi, hayvan alımı, bakım ve besleme gibi aşamalar büyükbaş hayvancılığa dahildir. Bu aşamaların doğru bir şekilde uygulanmaması işletmecinin zarar etmesine neden olur.
Barınak kurulumundan başlayacak olursak bu aşamada öncelikle hayvanların sağlığı ve rahatlığı için doğru bir yer seçimi yapılmalıdır. Büyükbaş hayvan çiftliği ahır, süthane, slaj deposu, revir, bakıcı evi, fosseptik çuk, gezi alanları, lojman ve bekçi kulübesi gibi alanlardan oluşur. Çiftlik için yer seçiminde tarımsal olarak elverişsiz bir alan tercih edilmelidir. Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapmak isteyenler kesinlikle drenajı zor araziler seçmemelidir. Genellikle az eğime sahip olan alanlar tercih edilmelidir.
Barınakların aynı zamanda çeşme veya diğer su kaynaklarına yakın inşa edilmesi gerekir. Aynı zamanda barınakların düzenli olarak havalandırılması hayvanların sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle yarı açık veya tamamen kapalı ahırlarda havalandırma için duvar yüksekliğinin 50 büyükbaş hayvan için ortalama 4 m, 50 baş üzeri hayvan için ortalama 5 m ve fazla olması gerekir. Özellikle kapalı ahırlarda mutlaka pencere maliyeti hesaba katılmalı ve pencereler çatıya yakın konumda olmalıdır.
Büyükbaş hayvanların yaşamlarının çoğunu yatarak geçirdiklerini göz önünde bulundurduğumuzda hayvanların yatma ve dinlenme yeri beton zemin yerine yumuşaklık sağlayan altlıklar kullanılmalıdır. Hayvan barınaklarının gösterişten ziyade rahat olmasına dikkat edilmelidir. Aynı zamanda hayvan atıklarının çevre şartlarına uygun olarak depolanması gerekir. Bunun için tesislerde atık deposundan gelen kokunun rahatsız edici boyutta olmaması için rüzgârın yönü dikkate alınmalıdır.
Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği kapsamında uygulanan bir diğer husus ise hayvan alımıdır. Hayvan alımı sırasında işletmenin faaliyet amacını göz önünde bulundurmak gerekir. Verim açısından sığır ırkları sütçü sığırlar, etçi sığırlar ve kombine verim veren sığırlar olarak ayrılırlar. Aynı zamanda, besicilikten kar elde etmek için bakım ve beslenme şartlarına dikkat edilmeli ve barınak hayvan kapasitesi üzerinde hayvan alımı yapılmamalıdır.
Beslenme koşullarından bahsedecek olursak büyükbaş hayvanlar için en ideal yem, kaba yemdir. En kaliteli kaba yem ise çayır otudur. Bu nedenle çayır alanlarına yakın yere çiftlik kurulumu yapılmalıdır. Beslenme sırasında sığırlara verilen yemin aslında işkembede bulunan mikroorganizmaları besledikleri unutulmamalıdır. Bu nedenle işkembeyi dolu tutmak için kaba yem tercih edilmelidir. Özellikle kaliteli bir peynir üretimi için sadece çayır otu vermekte fayda var.
Büyükbaş Hayvan Çiftliği Kurulum Maliyeti
Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapmak isteyenler öncelikle büyükbaş hayvan çiftliği kurmalıdır. Büyükbaş hayvan çiftliği belirli unsurlar göz önünde bulundurularak hayvanların rahat etmesi ve sağlığı açısından özen ve dikkatle kurulmalıdır. Büyük baş hayvan çiftliğinin esasını ahır oluşturur. Bunun için büyük bir arazi tercih edilmeli ve hayvanların sayısına göre barınak yapımı gerçekleştirilmelidir. Bu bağlamda büyükbaş hayvan çiftliği kurulum maliyeti bu hayvancılık faaliyetinin amacına ve hayvan sayısına göre değişkenlik gösterir.
Büyükbaş hayvan çiftliği kurulum maliyeti aynı zamanda hayvan ırklarına göre de değişkenlik gösterir. Örneğin Hosltein inek ırkının bir hayvan başına fiyatı 6 bin TL şeklindedir. Buna ek olarak hayvan ahırları ve arazi hesaba katılmalıdır. Böylelikle ortalama 1 milyon TL bir maliyet söylemek mümkündür. Büyükbaş hayvanların sağımı için makine fiyatlarını da hesaba katmak gerekir. Aynı zamanda yem ihtiyacı da gözden kaçmamalıdır.
Büyükbaş Hayvancılık Hibe ve Devlet Destekleri
Türkiye genelinde büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapmak isteyen tüm girişimcilere gereken şartları sağlamaları durumunda devlet desteği verilmektedir. Özellikle Tarım ve Orman Bakanlığı ve devlet bankası olan Ziraat Bankası, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği devlet desteği sunar. Böylece 60 aya kadar varan vade ile faizsiz kredi almak mümkündür. Ancak her kurumun destek şartları farklılık gösterir. Bunun için kurumların başvuru şartlarını doğru bir şekilde incelemek ve gereken belgeleri eksiksiz temin etmek gerekir.
Buna ek olarak Tarım Kredi Kooperatifleri ve Ziraat Bankası ortak çalışması ile hibe kredileri de verilmektedir. Her iki kurumun talep ettiği şartların karşılanması halinde büyükbaş hayvan yetiştiriciliği hibe yardımı alınabilir. Bunun için hayvanın Türkev üzerinde kaydının olması ve en fazla bir defa doğum yapması gerekir. Aynı zamanda hayvanın 36 aydan büyük olmaması da aranan kurallar arasındadır. Buna ek olarak girişimcinin kredi notunun yüksek olması halinde hibe desteği verilir.
İnek Çiftliği Kurulumu İçin Yapılması Gerekenler
İnek çiftliği kurulumu belirli aşamalardan oluşur. Bu aşamaların başında öncelikle doğru bir alan seçimi gelir. Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapmak isteyenler alan seçiminde mutlaka eğimli alanlar tercih etmelidirler. Aynı zamanda su kaynaklarına yakın ve otlak açısından zengin arazilerde çiftliği kurulması, ineğin daha sağlıklı büyümesine neden olur. Genel anlamda, bu sektörde başarılı olup yüksek gelir elde etmek isteyenler belirli püf noktalara dikkat etmelidirler.
İnek çiftliği kurulumu için yapılması gerekenler dendiğinde akla ilk barınak kurulumu gelir. Doğru bir alan seçiminin ardından barınak kurulumu yapılmalıdır. Barınaklar genellikle amaca yönelik olmalı ve hayvanların sayısına göre ayarlanmalıdır. İnekler genellikle yatarak ve otlayarak yaşamlarını sürdüren hayvanlar olduğu için zengin bir otlak yanında barınak kurmakta fayda vardır. Aynı zamanda ineklerin daha rahat yatması ve hasar almaması için beton zeminler üzerine yumuşak altlıklar kullanılmalıdır.
Tüm bunlara ek olarak belirtmek isteriz ki, çiftlik kurulumunda her zaman hayvanların yaşam alanlarının geniş olmasına dikkat edilmeli ve onların rahatlığı düşünülmelidir. Aksi halde bu sektörde istenen verim elde edilemez. Çiftlik kurulumunda süt sağım alanları mutlaka hijyenik şartlara uyum sağlamalı ve doğru bir şekilde kurulmalıdır. Bunun için kaliteli süt sağım makineleri tercih etmekte fayda var. Tüm bunlara ek olarak inek çiftliği kurmak isteyenler mutlaka kaliteli inek ırkları tercih etmelidirler. Sağlıksız ırk seçimi, birçok hastalıkların kolay bir şekilde yayılmasına neden olacaktır.
Büyükbaş Hayvan Yetiştiriciliği Projeleri
Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, doğru bir şekilde planlanmış projeler sonucunda başarılı bir iş koluna dönüşebilir. Arazide çiftliğin kurulumu, yönetim biçimi, hayvanların yetiştirilme şekli, büyüme ve gelişme tahminleri ve diğer tüm faktörler doğrultusunda başarılı bir proje kurmak mümkündür. Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği projeleri bütçe hususlarını da her zaman göz önünde bulundurarak hazırlanır. Böylece kurulan işletmeden yüksek gelir elde etmek yüksek bir olasılık haline getirilir.
Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği için yapılan projelerde barınaklar göz önünde bulundurulması gereken temel husustur. Bu bağlamda barınakların taş veya beton bir zeminden hazırlanması, duvar büyüklüğü, sulama ve havalandırma sistemleri, besleme, süt sağımı gibi birçok faktörler göz önünde bulundurulur. Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği projeleri, büyükbaş hayvanların beslenme amacına göre düzenlenmelidir. Böylece yüksek verim elde etmek mümkündür.
Simental ve Jersey Cinsi İnek Özellikleri
Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği çiftlik kurulumuyla birlikte sağlıklı bir hayvan seçimini de kapsar. Bu doğrultuda inek ırkları, yerli ve kültür olmak üzere iki yere ayrılırlar. Bu kategori kapsamında birçok inek cinsi bulunsa da bunlardan Simental ve Jersey cinsi inek özellikleri hem verimi hem de birçok diğer faktörler açısından diğerlerinden daha farklıdır.
Simentay cinsinden başlayacak olursak anavatanı İsviçre olarak bilinmektedir. Rengi sarı – beyaz veya kırmızı beyazdır. Baş kısımları ise genellikle beyaz renktedir. Kaslar butlarda genişlemekte ve baş kısmı kuvvetli olması ile bilinmektedir. Özellikle erkek Simentalların beside yüksek verim vermesi nedeniyle son dönemlerde büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapanlar tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Bu ırkın doğum oranı diğer ırklara göre daha yüksektir. Besideki Simental ineğinin günlük ağrılık artışı 1000 g şeklindedir.
Bir diğer verimli inek cinsi ise Jersey’dir. Jersey, İngiltere ve Fransa arasında bulunan Jersey Adası kökenlidir. Renkleri açık kahve renginden siyaha kadar görülebilir. Ancak en yaygın Jersey geyik rengidir. Irkın karakteristik özelliği burnunda halka bulundurması ve gözlerinin dışa doğru çıkık olmasıdır. Jerseyler genellikle sütçü sığır ırkları arasında yer alırlar. Vücutları diğer inek ırklarına göre daha ince yapıdadır. Sıcak bölgelere diğer sütçü inek ırklarına nazaran daha kolay uyum sağlarlar.
Büyükbaş Ahır Kurulumunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği sırasında prefabrik beton kurulumu yani ahır yapımı oldukça önemlidir. Hayvanların fiziksel özellikleri her ne kadar iyi olsa da ahırların istenen koşulları sağlamaması istenilen verimin alınmasını engeller. Bu nedenle büyükbaş ahır kurulumunda dikkat edilmesi gerekenler kapsamında bazı hususlar göz önünde bulundurulmalıdır. Bunların başında ahırın sıcaklık, rutubet koşulları gibi unsurlar gelir.
Öncelikle ahırın kurulacağı alan tespit edilmelidir. Herhangi bir alana ahır yapmak doğru değildir. Tesisin yapılacağı alanın hafif bir eğime sahip olması ve zeminin güney cephesine doğru eğilmesi gerekir. Aynı zamanda hayvan atıkları için seçilen bölge rüzgârın yönü dikkate alınarak seçilmelidir. Ahırın taban yapımında tuğla seçimi en ideal seçimdir. Bunun için tercih edilen tuğlalar sağlam zemine yapılmalıdır. Ancak taş veya beton zemin de tercih edilebilir.
Büyükbaş ahır kurulumu dikkat edilmesi gerekenler dendiğinde bir diğer önemli husus ise ahırın zemin alanın gübre çukuruna ortalama %1 oranla eğimli olmasıdır. Bu sayede idrar kanalı gübre çukuruna daha iyi bir şekilde bağlanır. Ahır duvarlarının ise ısı geçirmeyen malzemelerden yapılması gerekir. Tuğla, betonarme ve kerpiç bunun için uygundur. Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği için ideal bir ahır yapımında ahır yüksekliği de dikkate alınmalıdır. Aynı zamanda havalandırma sistemleri de doğru bir şekilde kurulmalı ve bu sayede sağlıklı bir yaşam ortamı yaratılmalıdır.
kaynak: https://byjus.com/biology/cattle-farming-animal-husbandry/
