Doğal afetlerin son yılarda daha fazla yaşanmasına bağlı olarak 2019 yılı AFAD Başkanlığı tarafından “Afetlere Hazırlık Yılı” ilan edilmiştir. Bu gelişmeyi takip eden süreçte de İçişleri Bakanlığı afetlerde destek olmayan vatandaşlar için “Gönüllülük Sistemi” projesini hayata geçirilmiştir. Bu proje ile AFAD gönüllüsü olmak isteyen vatandaşların kolay bir şekilde sistem üzerinden başvuru yapmaları ve gönüllü olmaları amaçlanmış ve gönüllü olma süreci hızlanmıştır.
Depremler başta olmak üzere yaşan birçok doğal felakette olay yerine ilk ulaşan yardım ekiplerinden birisi de AFAD kurtarma ekipleridir. Hemen her felakette baş kahramanlar olarak ilan edilen AFAD ekipleri afet bölgelerinde düzenlenen arama kurtarma çalışmalarına katılarak enkaz altında kalan insanlara yardım eli uzatır. Sayısı oldukça fazla olan ekipler zamanla yarışır ve afetten etkilenen vatandaşların hayatta kalmaları için büyük bir çaba sarf eder.
Son dönemde geliştirilen AFAD gönüllüleri arasına dahil olmak isteyen vatandaşlar, dakikalar içerisinde AFAD’a bağlı gönüllülük sistemine giriş yaparak buradan bireysel olarak başvuruda bulunabilir. AFAD gönüllüsü olmak isteyen vatandaşlar T.C. kimlik numaraları ile E-Devlet sistemine giriş yaparak, sistem üzerinden kolay bir şekilde AFAD yardım sayfasına ulaşabilir ve buradan kişisel başvurularını gerçekleştirebilir.
AFAD Gönüllüsü Olmak
AFAD gönüllüsü olmak, tamamı ile vatandaşların kendi isteklerine bağlı bir durumdur. Gönüllü olmak isteyen kişiler tamamen yardımlaşma ve dayanışma amacı ile hareket eder. Yardım esnasında herhangi bir maddi beklentiye kapılmadan afet anında yardımlarını sürdürür.
Temelde sadece topluma yardımcı olma düşüncesine sahip olan vatandaşlar afet anında bütün yeteneğini ve gücünü kullanarak çalışmalara katkı sağlar. Afet durumunda ve acil durum öncesinde zaman açısından her daim uygun olan kişiler, toplum yararı için bu yardımlarını gerçekleştirir ve afet bölgelerinde düzenlenen kurtarma çalışmalarına katılır.
AFAD Gönüllüsü Maaşları
AFAD gönüllüsü olmak isteyen vatandaşların sayısı son yıllarda daha da artmıştır. Meydana gelen afetlerde bölgeye ilk ulaşan ekipler arasında yer alan AFAD ekipleri, afet bölgesinde bulunan en son kişiye kadar kurtarma görevini üstlenir.
AFAD, ilk kurulduğu gün itibari ile gönüllüleri ile var olan ve ayakta kalan bir sivil toplum kuruluşudur. AFAD kuruluşunda gönüllü olmak isteyen vatandaşlar başvuru için yetkili kanallardan başvuru formunu doldurarak gönüllü olmak için gerekli ilk adımı atabilirler.
AFAD gönüllüsü olmak isteyen vatandaşlar başvurunun ardından, yeterli kriterlere sahip oldukları taktirde gönüllü olarak seçilirler. Yardım hizmetine başlamadan önce eksiksiz bir şekilde yardım eğitimlerine katılarak gerekli bilgileri edinirler. Eğitimlerin tamamlanmasının ardından gönüllüler gerekli olan bölgelerde gerçekleştirilen yardım çalışmalarında aktif olarak rol almaya başlayabilirler.
AFAD gönüllüsü olma konusunda merak edilen konulardan birisi de AFAD gönüllüsü maaşları ve masraf giderlerinin nasıl karşılandığıdır. AFAD gönüllüsü olmak isteyen vatandaşlar bu işi ücretsiz olarak yapmayı kabul etmiş sayılırlar. Temelde tamamen yardım duygusu ile gerçekleştirilecek olan çalışmalarda AFAD kuruluşu gönüllülere herhangi bir ücret ödemesinde bulunmaz.
AFAD Gönüllüsü Olma Şartları
Afet durumlarında kurtarma çalışmalarına katılmak isteyenler için AFAD gönüllüsü olma şartları şunlardır;
- AFAD gönüllüsü olmak isteyen vatandaşların 15 yaşını doldurmuş olmaları yeterlidir. 15 yaş üzerinde olan ve T.C. kimlik kartı bulunan bütün vatandaşlar Temel AFAD gönüllüsü olabilir.
- AFAD kuruluşunda gönüllü olmak ve Destek AFAD Gönüllüsü eğitimlerinde yer alabilmek için 18 yaş üzerinde olmak gerekir.
- Gönüllü olarak AFAD gönüllüleri arasında yer almak isteyen vatandaşların çalışma ve eğitim programlarında eksiksiz olarak bulunmaları gerekir. Yeterli zamanı bulunan ya da zaman opsiyonuna sahip olan vatandaşlar başvuru yaparak gönüllüler arasında yerini alabilir.
- AFAD gönüllüleri için düzenlenen eğitim ve görevlere katılacak olan vatandaşların sağlık durumlarının her türlü alan çalışmasına ve seyahate uygunluk göstermesi gerekir. Farklı zamanlarda farklı bölgelerde meydana gelebilecek acil durumlarda yer alamayacak olan vatandaşlar AFAD gönüllüsü olamaz.
AFAD’a Katılmak İçin Ne Gerekiyor?
AFAD gönüllüsü olmak bir iş kapsamında değerlendirilemeyeceği için, katılım aşamasında herhangi zorlayıcı bir koşul bulunmaz. Türkiye sınırları içerisinde yaşayan ve genel anlamda 15 yaşını doldurmuş olan vatandaşlar gönüllü olmak için gerekli koşullara sahiptir. AFAD kuruluşunda gönüllü olmak isteyen vatandaşlar sistem içerisinde bulunan 3 farklı sınıftan birisine dahil olarak afet öncesi hazırlık çalışmalarında afet yardım hizmetlerinde aktif olarak rol alabilirler.
AFAD Gönüllülük Seviyeleri Nelerdir?
AFAD gönüllülük seviyeleri nelerdir sorusu özellikle yeni gönüllü olmak isteyen vatandaşlar tarafından oldukça fazla araştırılır. AFAD gönüllülük seviyeleri, kurtarma çalışmalarında gerekli olacak kurtarma ekibinin çalışma kapsamına ve derecesine göre oluşturulmuştur. AFAD gönüllüsü olmak isteyen kişiler uygun bulundukları seviyelere alınarak burada kurtarma çalışmalarına katılabilir.
AFAD gönüllülük seviyeleri ve kapsamları şunlardır;
- Temel AFAD Gönüllüsü
“AFAD Gönüllüsü” kavramının ne olduğunu bilen ve bu gönüllülere neden gerek olduğunun farkında olan kişiler Temel AFAD Gönüllüsü sınıfında yer alabilirler. Temel AFAD Gönüllüsü olan kişiler uzaktan eğitim sistemi ile bütün eğitimlerini tamamladıktan sonra afet bölgelerinde hizmete başlar. Temel gönüllüler afetler ile ilgili bütün kavramları bilir. Afet öncesinde, afet sırasında ve sonrasında nasıl davranması gerektiği konusunda oldukça bilinçlidir. Yangın ve tahliye başta olmak üzere ilk yardım gibi temel konularda da gerekli bilgi ve donanıma sahiptir. Üst yaş sınırları bulunmadan diledikleri süre boyunca gönüllü olarak hizmete devam edebilirler.
- Destek AFAD Gönüllüsü
Destek AFAD Gönüllüsü olan kişiler, arama ve kurtarma çalışmalarında gerekli olacak ilkyardım ve sosyal yardım gibi hizmetlerde profesyonel bilgiye sahip olan kişilerdir. Bu kişiler yardım sırasında AFAD ekiplerine gerekli her türlü desteği sağlar.
Temel AFAD gönüllüsü kriterlerine uyum sağlayan ve orta seviyede bilgisi bulunan kişiler, sahip olmayı istedikleri alana ilişkin diğer eğitimleri de tamamlayarak Destek AFAD Gönüllüsü olabilirler.
- Uzman AFAD Gönüllüsü
Uzman AFAD Gönüllüsü olan kişiler kentsel afetlerin yanı sıra doğa ve sel gibi diğer afetlerde de profesyonel hizmet yeterliliğine sahip olan kişilerdir. Acil durum ilan edilen bölgelerde ilk yardım başta olmak üzere sağlık hizmetleri, basın ve halka ilişkiler ile eğitim ve çeviri gibi konularda AFAD ekipleri ile koordineli bir çalışma yürütürler. Afet bölgelerinde gerekli olacak müdahale faaliyetlerini yürütme konusunda tam bilgi ve yetkiye sahiptirler.
Destek AFAD gönüllüsü sınıfında yeterliliği bulunan ve uzmanlık istediği alana ilişkin bütün eğitimlerini tamamlamış olan kişiler Uzman AFAD Gönüllüsü olmaya hak kazanabilir.
AFAD Gönüllüler Sistemi Eğitim Programı
AFAD gönüllüler sistemine katılacak olan bireylere özel olarak hazırlanan eğitim programının temel amacı afet ve diğer acil durumlarda AFAD’a her türlü katkı ve yardımı sağlayacak olan gönüllüler yetiştirmektir. Bu doğrultuda yaşamak ve yaşatmak prensibi ile hareket edecek ve yeterli bilgi ile beceriye sahip olan kişilerin kazanılması amaçlanır.
AFAD gönüllüler sistemi eğitim programı birçok farklı eğitim sınıfından oluşur. Çevrimiçi eğitimler, saha eğitimleri ve yüz yüze eğitimler şeklinde oluşturulan eğitim programları seviyeler halinde gönüllülere aktarılır.
AFAD gönüllüleri için hazırlanan özel eğitim programı şu 3 farklı modülden oluşur;
- Temel AFAD Gönüllüsü Eğitim Programı
- Destek AFAD Gönüllüsü Eğitim Programı
- Uzman AFAD Gönüllüsü Destek Programı
Gönüllülük isteminde, kişilere verilecek olan gönüllülük eğitimlerinin haricinde huzurevlerini ziyaret etmek, kan bağışında bulunmak, fidan dikmek ve okullarda kütüphane kurmak gibi faaliyet ve görevlere de yer verilmektedir. Eğitimlerden hariç olarak düzenlenen bu aktivitelerde de yerini alan gönüllülere, şehirlerinde bulunan AFAD İl Koordinatörlükleri tarafından sürpriz katılım hediyeleri verilir.
AFAD Gönüllülerinin Görevlendirilmesi
AFAD gönüllülerinin görevlendirilmesi sırasında iki farklı yol izlenir;
- AFAD gönüllüsü olmak isteyen kişiler tercih etmeleri halinde kendi istekleri doğrultusunda bir kurtarma çalışmasında görev alabilirler. Bu tercih herhangi bir kurtarma çalışması olabilir. Kişi kendi isteği ile kurtarma çalışmasında yer almak istediğini belirtir ve gerekli şartlara uygunluk göstermesi halinde kurtarma ekibine dahil olur.
- Gönüllü olan kişiler ihtiyacın bulunduğu alanlarda AFAD tarafından uygun görülür ve kurtarma çalışmalarında yer alması için çalışma listesine eklenir. Gönüllünün kendisine kurtarma çalışmaları hakkında bilgi verilir ve gönüllünün de bu konuda onayı alındıktan sonra kurtarma çalışmalarına katılması sağlanır.
AFAD Gönüllü Sisteminin Hedefleri
AFAD başkanlığında kurulan gönüllülük sisteminin geleceğe dair oldukça önemli hedefleri vardır. Toplumun her kesiminden gönüllünün kabul edildiği bu sistemin işleyişi uzun yıllar boyunca etki sürdürecek şekilde planlanmıştır. AFAD gönüllü sisteminin hedefleri şu şekildedir;
- Sistem en temelde insanlarda bir bilinç ve farkındalık uyandırmayı hedefler. Kısa sürede artan gönüllü sayısı ile her geçen gün daha fazla insanın afet öncesi ve sonrası eğitimlerine katılarak bilinçlenmesi amaçlanır. Her yeni bilgi edinen bireyin bu bilgileri çevresi ve yakınları ile paylaşması ise yakın gelecekte sayısız insanın afetlere karşı bilinçli hale gelmesini sağlayacaktır.
- Destek AFAD gönüllüsü olmak isteyen kişilerin belirli aralıklar ile düzenlenecek eğitimlerde yetkinliklerinin daha da artırılması amaçlanır.
- Hem gönüllü hem de AFAD ekiplerinin katkısı ile birlikte afet durumunda meydana gelecek maddi ve manevi zararın en aza indirilmesi ve toplumun oluşabilecek her türlü acil durumda daha bilinçli ve dirençli hale getirilmesi hedeflenir.
- Afet ve maddi manevi zarar oluşturabilecek her türlü diğer acil durumlardan zarar görmüş olan kişilere daha etkin bir hizmet sunmak en temel hedefler arasında yer alır.
AFAD Gönüllülük Sistemi ilkeleri Nelerdir?
AFAD gönüllülük sistemine dahil olmak ve acil durumlarda gerekli yardım çalışmalarına katılmak isteyenlerin bilmesi gereken ilkeler şu şekildedir;
- AFAD gönüllüleri, katılacakları kurtarma çalışmalarında öncelikli ilke olarak her canlının yaşama hakkı olduğunu kabul eder.
- AFAD gönüllülük sisteminde yer alan kişiler, kurtarma çalışmalarını herhangi bir şekilde dil, din, ırk ve cinsiyet ayrımı bulunmadan gerçekleştirir. Bu kapsamda farklı inancı bulunan kişilere de her daim sonsuz saygı gösterir.
- Gönüllülük faaliyetlerin katılan kişiler, gizlilik kuralına dayanarak çalışma esnasında edindikleri özel bilgileri üçüncü şahıslar ile paylaşmaz.
- Kurtarma çalışmaları esnasında daima birlik ve beraberlik ön plandadır. Bu doğrultuda çalışmalara katılan gönüllüler çalışmalar sonlanana kadar faaliyetlerini dayanışma ve iş birliği içerisinde yürütür.
Okuyunuz: Dedektif Nasıl Olunur
AFAD Gönüllü Sistemi ve Hizmetleri Hakkında Merak Edilenler
AFAD gönüllülük sistemine katılım sağlamak isteyen kişilerin en fazla araştırdıkları konular ve cevabını merak ettikleri sorulara ilişkin yanıtlar şu şekildedir;
- AFAD ticari bir kuruluş mudur?
AFAD, ticari bir kuruluş değildir. Tamamı ile gönüllülük esasına uygun olarak hizmetlerini sürdürür. Gönüllüler ile sistem yetkilileri arasında herhangi bir ticari bağ yoktur.
- AFAD operasyon ihbarını nasıl alıyor?
AFAD içerisinde yer alan gönüller yılın he günü ve günün her saati dönüşümlü olarak nöbet tutar. Bu şekilde sistemin genel merkezine bağlı telefonlara ya da mail sistemine anlık olarak ihbarlar bildirilir.
- Afetlere Yardım Sırasında Yardım Gönüllülerinin Güvenliği Nasıl Sağlanır?
Afet bölgelerinde yapılacak olan yardım çalışmalarında gönüllülerin güvenliği üst düzey önem taşır. Çalışmalar öncesinde yapılacak olan risk analiz raporu ile karşılaşılacak olan riskler kabul edilir ve daha fazlası için risk alınmaz. Kurtarma çalışması öncesinde, çalışmaya katılacak olan her gönüllü kendisi için özel hazırlanan koruyucu ekipmanlarını yanında bulundurur ve koruyucu ekipmanları eşliğinde çalışmalar gerçekleştirilir.
